بورس ها کیسه هایی با دیواره بسیار نازک هستند. در بدن انسان این کیسه ها در بین بافت هایی قرار میگیرند که روی یکدیگر حرکت کرده و میلغزند. وظیفه این کیسه ها تسهیل حرکت و لغزیدن این بافت ها در کنار یکدیگر است. در حالت عادی داخل این کیسه ها مایع لغزنده ای وجود دارد که موجب میشود دو سطح روبروی بورس روی یکدیگر بلغزند. بورس ها بیشتر در اطراف مفاصل قرار دارند. التهاب بورس را بورسیت Bursitis میگویند. برجستگی بزرگ استخوانی در سمت خارجی مفصل ران در ناحیه لگن وجود دارد که به آن تروکانتر بزرگ Greater trochanter میگویند. گاهی اوقات این بورس ملتهب میشود. التهاب آن را بورسیت تروکانتر trochanteric bursitis میگویند. در ناحیه لگن بورس های متعددی وجود دارد؛ ولی مهمترین آنها که میتواند موجب احساس درد کند بورس تروکانتر است.

بورسیت تروکانتریک اغلب بطور تدریجی رخ داده و علائم آن نیز در ابتدا فقط در حین ورزش و انجام فعالیت نمایان می شوند و به تدریج و با پیشرفت آسیب علائم بصورت مزمن درآمده و حرکت و حتی نشست و برخاست را برای بیمار دردناک می کند. با تشدید این عارضه ممکن است، بیمار دچار محدودیت حرکتی و تضعیف عضلانی در محل آسیب دیده شود. روش های فیزیوتراپی کمک زیادی به کاهش درد و عوارض ناشی از این آسیب کرده و روند بهبودی را سرعت می بخشند.

بورسیت لگن چیست؟

بیماری بورسیت لگن یا بورسیت تروکانتریک بیماری مربوط به التهاب و ورم بورس هایی است که در نزدیکی مفصل لگن قرار گرفته اند. بورسیت معمولاً در اثر استفاده بیش از حد و حرکت مداوم تاندون ها ایجاد می شود. چنین حرکات هایی موجب سایش زیاد سطوح بورس بر روی هم و در نهایت التهاب بورس ها می شود.

علت بورسیت لگن

ابتلا به بورسیت لگن دلایل متعددی دارد که برخی از آنها عبارتند از:

1. استفاده بیش از حد یا فشار بر لگن
2. روماتیسم مفصلی
3. نقرس
4. شبه نقرس
5. آسیب دیدگی لگن
6. عفونت باکتریایی مانند عفونت های ناشی از استافیلوکوکوس (یک عفونت استاف)
7. دیابت
8. مشکلات ستون فقرات مانند اسکولاریس
9. اختلاف طول پاها
10. خار استخوان (رشد توده روی استخوان نرمال) در لگن

علائم بورسیت لگن

علائم بورسیت لگن عبارتند از:

• تورم در محل لگن
• سفتی در مفصل ران
• احساس صدای کلیک در لگن
• عدم تعادل و مشکل در راه رفتن
• احساس درد در قسمت بیرونی ران ها
• درد لگن که در ابتدا موقتی است ولی به تدریج به درد دائمی تبدیل می شود.

عوامل خطر بورسیت لگن

بورسیت لگن می تواند هر فردی را درگیر کند اما عمدتاً در خانم ها و افراد مسن دیده می شود. برخی عوامل احتمال ابتلا به بورسیت لگن را افزایش می دهند، از جمله:

• وارد آمدن فشار مکرر به لگن در پی دویدن، بالا و پایین کردن پله ها و یا ایستادن های طولانی مدت
• آسیب لگن بعد از زمین خوردن
• بیماری های نخاعی
• یکسان نبودن طول پاها
• ابتلا به آرتریت روماتوئید
• سابقه جراحی و کار گذاشتن پروتز در لگن و ران

تشخیص بورسیت لگن

پزشک برای تشخیص درد لگن و باسن، دستور آزمایش بر روی مایعات بدن و تصویربرداری را می دهد. آزمایش ها بر روی نمونه های خون، ادرار و مایع مفصلی انجام می شود. تصویربرداری های مفیدی که به تشخیص علت درد لگن کمک می کند، عبارت است از:

• رادیوگرافی
• سی تی اسکن
• ام آر آی
• سونوگرافی

روش های تصویربرداری فوق تصویر دقیقی را از استخوان ها، غضروف و بافت های دیگر بدن به دست می دهد.

عوارض بورسیت لگن

در صورتی که برای درمان بورسیت حاد اقدام نکنید، ممکن است در آینده، بورسیت لگنتان مزمن شود. همچنین به دلیل محدودیت های حرکتی که بورسیت لگن ایجاد می کند، ممکن است دچار آتروفی عضلانی یا ضعف عضلات پا شوید.

درمان بورسیت لگن در کلینیک طب فیزیکی

طب فیزیکی غالباً بهترین روش برای درمان لگن درد است. برنامه های آب درمانی عوارض آرتریت را به نحو مؤثر برطرف می کند و استرس و فشار ناشی از تحمل وزن را کاهش می دهد. به علاوه ورزش سبک کمک قابل توجهی به بیماران دچار آرتریت می کند. حرکات حمل وزنه های سبک، دوچرخه ثابت و پیاده روی توانایی حرکتی و انعطاف پذیری را افزایش می دهد و مفصل ران تقویت می کند

فیزیوتراپی بورسیت لگن

فیزیوتراپی بهترین روش درمان بورسیت تروکانتریک است. فیزیوتراپی علاوه بر کمک به کاهش درد و التهاب نقش مؤثری در بازآموزی عضلات و تسهیل راه رفتن بیمار داشته و از عود مجدد بیماری جلوگیری می کند. فیزیوتراپیست برای درمان بورسیت تروکانتریک از متدها و مدالیته های مختلفی همچون لیزر تراپی ، شاک ویو تراپی ، الکتروتراپی، مگنت تراپی ، اولتراسوند تراپی و تمرین درمانی بهره می برد. انجام تمرینات کششی و تقویتی تحت نظر فیزیوتراپیست بهترین روش در درمان بورسیت تروکانتر است. تمرینات کششی موجب می شوند تاندون عضلات مفصل لگن نرم و قابل انعطاف شده و در نتیجه سایش کمتری بر روی تروکانتر بزرگ و بورس داشته باشد. تمرینات تقویتی نیز با تقویت عضلات لگن به کاهش علائم و تسریع بهبودی کمک زیادی می کنند.

فعالیت های فیزیوتراپی عبارتند از:

طب سوزنی

بسیاری از افراد با استفاده از روش های پزشکی مکمل مانند طب سوزنی تسکین می یابند. این نوع درمانی است که شامل وارد کردن سوزن هایی به بدن است که به نقاط ماشه ای وارد می شود که می تواند علائم شما را تسکین دهد.

تحريك الكتريكي عصبي، عضلاني از راه پوست

روش تحريك الكتريكي عصبي- عضلاني از راه پوست (TENS) شامل استفاده از پالس های الکتریکی با ولتاژ پایین است که درد را کاهش می دهد. اعتقاد بر این است که با مهار هدایت پالس های درد برای رسیدن به گیرنده های موجود در مغز و نخاع، درد را کاهش می دهد. بیماران یک وسیله را پوشیده که پالس های را ایجاد کرده که درد بیماران را کاهش می دهد. تکرار پالس ها در طول درمان و محل الکترودهای الکتریکی روی بدن توسط پزشک براساس شدت مشکل و همچنین واکنش بیمار مشخص می شود. اگر به مدت حداقل 4 هفته بکار گرفته شود، می تواند درد را بهتر تسکین دهد. این درمان نباید در بیمارانی که ضربان ساز قلب یا پیس میکر دارند یا افرادی که از مشکلات صرع رنج می برند استفاده شود. همچنین نباید در دوران بارداری بکار گرفته شود.

ماساژ درمانی

ماساژ درمانی یکی از قدیمی ترین روش های درمانی است و با افزایش جریان خون و لنف و همچنین با کاهش فشار عضلات یا به دلیل تأثیرات درمانی تماس، درد را کاهش می دهد.

اوزون درمانی

اوزون درمانی استفاده از اوزون با درجه پزشکی است که یک نوع اکسیژن خالص است که واکنش درمانی در بدن ایجاد می کند. بدن می تواند خود را بازسازی و تجدید کند. هنگامی که بدن دچار بیماری می شود، به این دلیل است که این پتاسیل انسداد یافته است. خصوصیات واکنش پذیر اوزون، بدن را تحریک می کند تا بسیاری از این موانع را بردارد که از این رو به بدن این امکان را می دهد تا بهترین کار را برای بهبود خود انجام دهد.

درمان با پلاسمای غنی از پلاکت (PRP)

پلاسمای غنی از پلاکت بخش تغلیظ غنی شده پلاسمای خون با پلاکت یا حاوی مقدار بیشتری پلاکت است. پلاسمای خون حاوی فاکتورهای رشد حیاتی است که در ترمیم بافت آسیب دیده کمک کرده و پلاکت ها حاوی ویتامین K هستند که نقش مهمی در شکل گیری لخته خون ایجاد می کند. این درمان برای درمان درد پا و قوزک پا، آسیب های تاندون، آسیب های ورزشی و دیگر انواع آسیب به کار گرفته می شود.

ورزش بورسیت لگن

• کشش برای تسکین بورسیت

کشش عضلات لگن که روی ناحیه فوقانی بورس قرار دارد، بخشی از پوشش مفصل لگن شما است، می تواند در کاهش مقداری از درد بورسیت مؤثر باشد. روی زمین و روی پایی که درد دارید زانو بزنید، برای حفظ تعادل از یک شی ثابت کمک بگیرید. لگن خاصره خود را به سمت جلو خم کنید، عضلات گلوتال خود را سفت کنید (عضلات باسن شما). سپس از سمت لگنی که آسیب دیده فاصله گرفته، به عنوان مثال اگر روی زانوی راست قرار دارید، به سمت چپ بروید. باید از ناحیه بالای استخوان لگن تا پایین پا و زانو کشش را احساس کنید. این کشش را به مدت 30 ثانیه ادامه داده و آن را یک بار یا دو بار تکرار کنید.

• تقویت قسمت داخلی ران

قسمت داخلی ران شامل گروهی دیگر از عضلات است که به حمایت لگن کمک می کند. به پشت دراز بکشید و توپی را بین زانوهای خود قرار داده و فشار دهید. توپی را انتخاب کنید که تقریباً اندازه توپ فوتبال بوده و هنگامی که آن را فشار می دهید، کمی حالت فنری داشته باشد. یک بالش سفت یا یک حلقه پیلاتس را نیز می توانید به کار ببرید. این کار را با یک ست 10 تایی تکرار کنید و آن را به سه ست برسانید.

• تقویت قسمت خارجی ران

اگر دچار آرتروز مفصل لگن هستید، برای حمایت بیشتر آن سعی کنید که عضلات ناحیه خارجی لگن را تقویت کنید. به پهلو به سمتی که درد ندارید دراز بکشید و پایی که دچار آرتروز است را حدود 15 سانتی متر بالا آورده و آن را به مدت دو تا سه ثانیه نگه داشته و دوباره آن را پایین بیاورید. این کار را با یک ست با 10 مرتبه تکرار شروع کرده و آن را به سه ست برسانید. این کار را در طرف دیگر نیز تکرار کنید مگر اینکه بیش از حد دردناک باشد. اگر علت درد شما ناشی از بورسیت باشد، این ورزش می تواند علائم شما را تشدید کند.

• ورزش در آب

شنا و ورزش های ایروبیک آبی، تمرین های بسیار خوبی برای مفاصل لگن هستند. ورزش در آب به شما امکان را می دهد تا عضلات خود را بدون قرار دادن فشار و وزن روی مفاصل تقویت می کند.

---