علت درد و التهاب جلوی زانو و زیر کشک

دکتر سلمان فلاح [ متخصص طب فیزیکی و توانبخشی ]آدرس وب سایت : www.drsalmanfallah.ir
آدرس مطب : اصفهان ، خیابان حکیم نظامی ، خیابان شریعتی غربی ، نبش کوچه 16 ، جنب مسجد امام حسن عسکری ، طبقه اول تلفن مطب : 91011414 - 031

کندرومالاسی کشکک زانو Chondromalacia patellae به عنوان زانوی دونده شناخته می‌شود، وضعیتی است که در آن غضروف در سطح زیرین کشکک زانو خراب و نرم می‌شود. این بیماری در بین افراد جوان و ورزشکار شایع است اما ممکن است در افراد مسن که آرتروز زانو دارند نیز ایجاد شود.

کندرومالاسی اغلب به عنوان یک آسیب شدید در ورزش دیده می‌شود و گاهی اوقات چند روز دوری از تمرین می‌تواند نتایج خوبی را به همراه داشته باشد. در موارد دیگر علت این اتفاق، هم‌ترازی نامتناسب زانو است که تنها با استراحت تسکین نمی‌یابد. علائم کندرومالاسی شامل درد زانو و احساس ساییدگی است اما اغلب افراد مبتلا هرگز به دنبال درمان پزشکی نیستند.

علت ایجاد کندرومالاسی کشکک

کشکک زانو به طور معمول در قسمت جلویی مفصل زانو قرار دارد. وقتی زانو را خم می‌کنید، قسمت پشتی زانو روی غضروف ران یا استخوان ران در زانو می‌لغزد. تاندون‌ها و رباط‌ها، زانو را به استخوان ساق پا و ماهیچه ران متصل می‌کنند. وقتی هریک از این اجزا به درستی حرکت نکند، می‌تواند باعث شود که زانو به استخوان ران شما برسد. این مالش غیرطبیعی باعث وخامت کشکک زانو شده و نهایتا منجر به کندرومالاسی کشکک یا زانوی دونده می‌شود.

حرکت نامناسب کشکک زانو ممکن است ناشی از موارد زیر باشد:

• هم‌ترازی نامناسب به دلیل یک بیماری مادرزادی
• ضعف عضلات همسترینگ و چهارسر ران (عضلات پشت و جلوی ران)
• عدم تعادل ماهیچه‌ای بین اداکتورها و ابداکتورها (ماهیچه‌های خارج و داخل ران)
• استرس مکرر به مفاصل زانو مانند دویدن، اسکی و پرش
• تروما یا ضربه مستقیم به کشکک زانو

شرایط پر خطر در ابتلا به کندرومالاسی کشکک

عوامل مختلفی وجود دارد که ممکن است خطر ابتلا به کندرومالاسی کشکک را افزایش دهد.

• سن:

نوجوانان و جوانان در معرض خطر بالای این بیماری هستند. در طول جهش رشد، ماهیچه‌ها و استخوان‌ها به سرعت رشد کرده که ممکن است به عدم تعادل ماهیچه‌ای کوتاه مدت کمک کند.

• جنسیت:

زنان بیشتر از مردان دچار زانوی دونده می‌شوند، زیرا معمولاً حجم عضلانی کمتری نسبت به مردان دارند که می‌تواند باعث ایجاد موقعیت غیرطبیعی زانو و همچنین فشار بیشتر (جانبی) بر روی زانو شود.

• کف پای صاف:

داشتن صافی کف پا ممکن است بیشتر از داشتن قوس‌های بالاتر به مفاصل زانو فشار وارد کند.

• آسیب قبلی:

آسیب قبلی به زانو مانند دررفتگی، می‌تواند خطر ابتلا به زانوی دونده را افزایش دهد.

• سطح فعالیت بالا:

اگر سطح فعالیت بالایی دارید یا تمرینات مکرری را انجام می‌دهید که به مفاصل زانو فشار وارد می‌کند، می‌تواند خطر مشکلات زانو را افزایش دهد.

• آرتروز:

زانوی دونده همچنین می‌تواند یکی از علائم آرتریت (شرایطی که باعث التهاب مفصل و بافت می‌شود) باشد. التهاب می‌تواند مانع عملکرد صحیح زانو شود.

علائم کندرومالاسی کشکک

Chondromalacia patellae معمولاً به صورت درد در ناحیه زانو ظاهر می‌شود. هنگام خم شدن یا کشیدن زانو ممکن است احساس ساییدگی یا ترک خوردگی داشته باشید. درد ممکن است بعد از نشستن طولانی مدت یا در حین فعالیت‌هایی که فشار زیادی به زانو وارد می‌کند، مانند ایستادن طولانی مدت یا ورزش تشدید شود.

تشخیص و درجه بندی کندرومالاسی کشکک

پزشک شما نقاط متورم زانو را بررسی می‌کند و همچنین ممکن است نحوه هم‌تراز شدن کشکک زانو با استخوان ران را بررسی کند، زیرا عدم هم‌ ترازی نیز می تواند علت درد زانو باشد. برای تعیین حساسیت و شدت مشکل، پزشک ممکن است به کشکک که در حالت کشیده قرار دارد، فشار مقاومتی وارد کند.

پس از آن، ممکن است یکی از آزمایش‌های زیر برای کمک به تشخیص و درجه‌بندی تجویز شود:

• اشعه ایکس: برای نشان دادن آسیب استخوان یا نشانه‌های عدم هم‌ترازی یا آرتریت
• تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI): برای مشاهده ساییدگی و پارگی غضروف
• معاینه آرتروسکوپی: روش حداقل تهاجمی برای تجسم داخل زانو که شامل قرار دادن آندوسکوپ و دوربین در مفصل زانو است

شدت کندرومالاسی کشکک در چهار درجه مشخص می‌شود:

• درجه 1: نرم شدن غضروف در ناحیه زانو
• درجه 2: نرم شدن غضروف همراه با ویژگی‌های غیرطبیعی، که معمولاً شروع فرسایش بافت را نشان می‌دهد
• درجه 3: نازک شدن غضروف با زوال فعال بافت
• درجه 4: شدیدترین درجه که شامل قرار گرفتن استخوان با بخش قابل توجهی از غضروف خراب شده است و مالش استخوان به استخوان در زانو رخ می‌دهد

درمان زانوی دونده

• هدف از درمان این است که فشار بر ناحیه زانو و مفصل را کاهش دهید. استراحت، تثبیت و بستن مفصل ممکن است اولین اقدام درمانی باشد. آسیب غضروف که منجر به زانوی دونده می‌شود، اغلب می‌تواند با استراحت خود را ترمیم کند.
• ممکن است پزشک چندین هفته داروهای ضد التهابی مانند ایبوپروفن را جهت کاهش التهاب اطراف مفصل تجویز کند. در صورت ادامه تورم، حساسیت و درد، ممکن است گزینه‌های درمانی زیر مورد بررسی قرار گیرد.

• فیزیوتراپی:

• فیزیوتراپی با تمرکز بر تقویت عضلات چهار سر ران، عضلات همسترینگ، اداکتورها و ابداکتورها می‌تواند به بهبود قدرت و تعادل عضلات شما کمک کند. تعادل عضلات به جلوگیری از عدم هم‌ترازی زانو کمک می‌کند.
• معمولاً تمرینات غیر وزنه‌ای مانند شنا یا دوچرخه ثابت توصیه می‌شود. علاوه بر این، تمرینات ایزومتریک که شامل سفت شدن و رهایی عضلات شما می‌شود، می‌تواند به حفظ توده عضلانی کمک کند.

• درمان با یخ:

یخ ممکن است برای کاهش درد در التهاب حاد مفید باشد اما نه به عنوان یک پروتکل درمانی طولانی مدت. NSAIDها (داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی) همچنین ممکن است در کوتاه مدت برای تسکین درد مفید باشند تا عملکرد و تحرک زانو عادی شود و یک برنامه ورزشی شروع شود.

• ضربه زدن و بریس:

ضربه زدن به کشکک برای تاثیرگذاری بر حرکت آن ممکن است باعث تسکین کوتاه مدت شود. از تکنیک‌های متداول McConnell taping یا Kinesio taping است.

حمایت از کشکک و مفصل زانو با بستن بریس راه دیگری برای کاهش درد و علائم است اما مسیر حرکت کشکک را تغییر داده و عملکرد فعال چهارسر ران را کاهش می‌دهد. مهاربندی ممکن است در کوتاه مدت برای ارائه حمایت و تسکین درد به بیماران کمک کند تا از حرکات دردآور جلوگیری کرده و راه رفتن را تا حد ممکن عادی کند. بریس همچنین می‌تواند قبل و بعد از عمل استفاده شود اما یک بریس باید در فشار و کشش داخلی کشکک تغییر ایجاد کند. پوشیدن بریس تنظیم مجدد کشکک و انجام فیزیوتراپی تأثیر هم‌افزایی بر بیماران مبتلا به کندرومالاسی کشکک دارد.

• ارتزهای پا:

ارتزهای پا گزینه دیگری برای تسکین درد است اما فقط در مواردی که مکانیک اندام تحتانی به درد زانو کمک می‌کند. دلایل زیر ممکن است در این مورد دخیل باشد:

• کنترل ضعیف پرونیشن
• چرخش داخلی بیش از حد اندام تحتانی در هنگام تحمل وزن
• افزایش زاویه Q

• عمل جراحي:

ممکن است جراحی آرتروسکوپی برای بررسی مفصل و تعیین وجود عدم هم‌ترازی در زانو ضروری باشد. این جراحی شامل قرار دادن یک دوربین در داخل مفصل زانو از طریق یک برش کوچک است. یکی از روش‌های رایج، رهاسازی جانبی است. این عمل شامل برش برخی از رباط زانو برای رهایی تنش و امکان حرکت بیشتر است. سایر گزینه‌های جراحی شامل صاف کردن پشت کاسه زانو، پیوند غضروف و جابجایی عضله ران است.