پیچ خوردگی مچ پا در اثر چرخش و کشش ناگهانی مچ پا

دکتر سلمان فلاح [ متخصص طب فیزیکی و توانبخشی ]آدرس وب سایت : www.drsalmanfallah.ir
آدرس مطب : اصفهان ، خیابان حکیم نظامی ، خیابان شریعتی غربی ، نبش کوچه 16 ، جنب مسجد امام حسن عسکری ، طبقه اول تلفن مطب : 91011414 - 031

پیچ خوردگی مچ پا یکی از رایج ترین صدمات وارد شده به مچ و قوزک پا است و می تواند پیچیده یا به شدت دردناک باشد.پیچ خوردگی مچ پا در حقیقت آسیب دیدگی نوارهای سخت بافتی یا همان رباط هایی است که استخوان های پا را احاطه کرده اند و آن ها را به پا متصل می کنند. این آسیب معمولا زمانی رخ می دهد که مچ پا به طور اتفاقی پیچ بخورد یا به شکل نادرستی چرخانده شود. این کار می تواند رباط هایی را که استخوان مچ پا و مفاصل شما را بهم نزدیک می کنند، کشیده یا پاره کنند.

تمام رباط های دامنه حرکتی محدوده خاصی دارند که به آنها این امکان را می دهد که مفاصل را ثابت نگه دارند. وقتی رباط های اطراف مچ پا از این مرزها رد شوند، باعث پیچ خوردگی می شود. پیچ خوردگی مچ پا معمولاً آسیب دیدگی رباط های خارج از مچ را نیز در بر دارند. هنگام ابتلا به پیچ خوردگی مچ پا، ما باید در مورد علل و انواع پیچ خوردگی، راه های درمان و آنچه در طول درمان و توان بخشی انتظار می رود انجام شود، اطلاعاتی داشته باشیم.

علت پیچ خوردگی مچ پا

پیچ خوردگی مچ پا و پارگی مچ پا، برای هرکسی ممکن است که اتفاق بیفتد؛ ورزشکار و غیر ورزشکار، کودک و بزرگسال. این آسیب می تواند در هنگام پیاده روی در خیابان، قدم زدن در خانه یا درحال انجام تمرین های ورزشی و فعالیت های تناسب اندام رخ بدهد.

• افتادن از لبه پیاده رو یا مکانی دیگر
• پیچ خوردن مچ پا در هنگام پیاده روی یا دویدن
• پریدن از روی سگ، گربه، بچه یا مبلمان و وسایل خانه
• فرود آمدن پس از پریدن در حالی که زاویه مچ پا، اشتباه باشد
• پیچ خوردن مچ پا به دلیل پوشیدن کفش پاشنه بلند

علائم پیچ خوردگی مچ پا

در صورت مشاهده علائم زیر در مچ پا ممکن است دچار پیچ خوردگی مچ پا شده باشید:

• تورم
• نرم شدن
• کبودی
• درد
• عدم توانایی تحمل وزن بر روی مچ آسیب دیده
• تغییر رنگ پوست
• سفتی

مچ پا می تواند انواع مختلفی از آسیب ها را تحمل نماید. هنگامی که مشکلی در ناحیه مچ پا دارید بهتر است به پزشک مراجعه کنید. زیرا پزشک می تواند تشخیص دهد که آسیب وارد شده به مچ پایتان نوعی پیچ خوردگی بوده است یا آسیب جدی تر دیده اید.

درمان پیچ خوردگی مچ پا

درمان پیچ خوردگی مچ پا به شدت آسیب دیدگی بستگی دارد. درمان با هدف کاهش درد و ورم، تسهیل التیام رباط و بازیابی عملکرد مچ پا انجام می شود. چنانچه آسیب دیدگی شدید باشد، بیمار به متخصص های آسیب عضلانی- اسکلتی، مانند جراح ارتوپد یا پزشک متخصص در زمینه توانبخشی و طب فیزیکی معرفی می شود.

جلوگیری از پیچ خوردگی مچ پا

برای مراقبت از خود لازم است که رویکرد رایس یا R.I.C.E را در دو یا سه روز نخست بعد از آسیب دیدگی رعایت کنند. رویکرد رایس سر واژه ای است؛ که برای درمان بکار برده می شود که شامل استراحت، یخ، بستن و بالا گذاشتن بکار برده می شود.

• استراحت: از انجام فعالیت های مولد درد، ورم یا نارحتی خوداری کنید.
• یخ: کیسه یخ را بلافاصله بعد از آسیب دیدگی به مدت 15-20 دقیقه روی مچ پا بگذارید و سپس این کار در ساعات بیداری، هر دو تا سه ساعت، سه بار تکرار کنید. به جای کیسه یخ می توانید پایتان را در وان مملو از تکه های یخ نیز بگذارید. چنانچه به بیماری عروقی، دیابت یا اختلال کاهش حسی مبتلا هستید، قبل از استفاده از یخ با پزشک مشورت کنید.
• بستن پا: برای اینکه ورم بیشتر نشود، مچ پا را تا زمان از بین رفتن ورم با باند کشی ببندید. مراقب باشید باند را آن قدر محکم نبندید که گردش خون در پا مختل شود. بستن باند را از دورترین نقطه از قلب شروع کنید.
• بالاگذاشتن پا: مچ پا را، به ویژه شب ها بالاتر از سطح قلب بگذارید تا ورم کمتر شود. جاذبه زمین با تخلیه کردن مایع اضافی جمع شده در پا، به کاهش ورم کمک می کند.

درمان دارویی

مسکن های بدون نسخه ای مانند ایبوپروفن (ادویل، مورتین IB و اقلام مشابه)، سدیم ناپروکسن (الیو و اقلام مشابه) یا استامینوفن (تایلنول و اقلام مشابه) در اکثر موارد برای مدیریت درد ناشی از پیچ خوردگی مچ پا کافی است.

فیزیوتراپی

بعد از آن که درد و ورم به اندازه کافی از بین رفت و بیمار توانست مچ پا را به راحتی حرکت بدهد، پزشک تمرین های خاصی را برای بازیابی دامنه حرکتی، قدرت، انعطاف پذیری و پایداری مچ پا توصیه می کند. پزشک یا متخصص طب فیزیکی روش مناسب انجام حرکات ورزشی و پیشرفت در این تمرین ها را به بیمار آموزش می دهد.

درمان جراحی پیچ خوردگی مچ پا

چنانچه آسیب دیدگی التیام نیابد یا مچ پا بعد از یک دوره طولانی طب فیزیکی و انجام تمرین های توانبخشی ناپایدار باقی مانده باشد، جراحی ضرورت می یابد. البته پیچ خوردگی به ندرت به جراحی نیاز پیدا می کند. جراحی با هدف زیر انجام می شد:

1. ترمیم رباطی که التیام نمی یابد.
2. بازسازی رباط یا بافت گرفته شده از تاندون یا رباط مجاور