علت فرورفتگی نوک سینه و روش های تشخیص و درمان آن

دکتر سید محمد رضا حکیمیان [ بورد جراحی و فلوشیپ جراحی سرطان ]آدرس وب سایت : www.drhakimian.com
آدرس مطب : اصفهان ، خیابان توحید میانی ، کوچه 23 تلفن مطب : 36294896 - 031

فرو رفتگی نوک سینه عارضه ای است که در آن، نوک پستان با درجات مختلف به سمت داخل متمایل شده باشد. در حالی که در یک سینه طبیعی، نوک سینه، بیرون آمده است اما در درجات کمتر فرورفتگی، نوک پستان به اطراف متمایل می شود؛ در درجات بالا تر فرورفتگی نوک سینه ممکن است اصلا نوک پستان دیده نشود. کوتاه بودن مجاری شیری در سینه، عامل مهم این پدیده است. درواقع مجاری شیری به اندازه دیگر بافت های سینه رشد نمی کنند و به مرور نوک سینه را به درون می کشند. فرورفتگی نوک پستان به دلیل کوتاهی مجاری شیردهی، بعد از بارداری نیز ممکن است روی دهد.

البته گاهی چه در زنان و چه مردان، نوک سینه به طور مادر زادی و با درجات مختلف فرو رفته است و ربطی به مجاری شیردهی ندارد. در بعضی از افراد، بزرگ و پهن بودن عضلات نوک سینه، دلیل این عارضه است. همچنین اضافه وزن و چاقی بیش از اندازه نیز می تواند از عوامل فرورفتگی نوک سینه باشد.

یکی دیگر از نکات قابل توجه، بدون درد بودن فرورفتگی نوک سینه است. اگر فرورفتگی نوک پستان شما دردناک است، حتما به پزشک مراجعه کنید تا سینه های شما معاینه شود. در افراد جوان که فرورفتگی مادرزادی نوک سینه دارند، ممکن است ترشحات نوک سینه موجب تحریک هاله سینه و پیرامون نوک سینه شود.
این موضوع معمولا با خارش همراه است که ممکن است به مرور موجب حساسیت و ایجاد درد موضعی شود. تمیز کردن نوک سینه می تواند این عارضه را کاهش دهد و جای نگرانی نیست. اما وجود دردی که جنبه داخلی داشته باشد، بسیار مهم است و باید پیگیری شود.

علل ایجاد نوک پستان درونی چیست؟

هرگاه نوک پستان به جای آن که به سمت بیرون باشد به سمت عقب کشیده شده باشد، یک اختلال طبیعی رخ می دهد که آن را با نام نوک پستان درونی یا نوک پستان معکوس می شناسیم. وقتی نوک پستان تو رفته و یا معکوس است، هاله ای که اطراف آن وجود دارد نیز صاف و تخت به نظر می رسد. این عارضه می تواند در هردو جنس مرد و زن دیده شود. طبق آمار، حدود 10 تا 20 درصد زنان درگیر این بیماری می باشند. برخی از بیماران با این اختلال متولد می شوند، اما برخی دیگر در طول زندگی به صورت ناگهانی به آن دچار می شوند. نوک پستان می تواند موقتا خارج شود؛ اما ممکن است بدون توجه به تحریک انجام شده، در حالت خود بماند.
نوک پستان درونی بر اساس میزان فرو رفتگی، به چند دسته تقسیم می شود:

1. سطح 1: در این سطح می توان نوک پستان را به راحتی بیرون کشید. در برخی از اوقات، این فرو رفتگی را می توان با تحریک و یا سرما درمان کرد. بنابراین در این سطح مشکلی برای شیردهی وجود ندارد.
2. سطح 2: در این سطح همچون سطح یک، می توان نوک سینه را به بیرون کشید؛ اما به سرعت به جای خود باز می گردد. این سطح از فرو رفتگی می تواند برای شیردهی اختلال ایجاد کند.
3. سطح 3: شدید ترین حالت این بیماری سطح سه می باشد. نوک سینه به میزان زیادی تو رفتگی دارد. پستان بلافاصله پس از فشرده شدن برای بیرون کشیدن نوک آن، منقبض می شود و به حالت پیشین خود باز می ‎گردد. شیردهی برای این سطح، بسیار سخت و یا غیر ممکن است.

نوک پستان درونی چگونه تشخیص داده می شود؟

سطح فرورفتگی نوک پستان و علت ایجاد آن، طی معاینه پزشک و انجام یک سری از آزمایش ها قابل تشخیص است.نکته ای که باید به آن توجه کرد این است، که اگر فرورفتگی نوک پستان جدیدا رخ داده باشد و همچنین نوک پستان ترشح داشته باشد، احتمال سرطان وجود دارد و باید به سرعت آزمایش های تشخیصی سرطان را انجام داد.
اگر این فرو رفتگی از نوع مادرزادی باشد؛ اما با افزایش سن و رسیدن سن بلوغ میزان فرو رفتگی افزایش یابد، احتمال سرطان بسیار کم می باشد و نیازی به نگرانی نیست.پزشک پس از اقدامات تشخیصی لازم، تصمیم می گیرد که کدام روش درمانی برای بیمار مناسب تر است.

نوک پستان درونی و میزان حساسیت آن چه ارتباطی با هم دارند؟

هرچند میزان حساسیت نوک پستان در افراد مختلف، متفاوت است؛ اما تو رفتگی نوک پستان تاثیری در حساسیت آن ایجاد نمی کند و حساسیت نوک پستان درونی و نوک پستان برجسته تفاوت چندانی ندارد.

علل ایجاد نوک پستان درونی چیست؟

برخی از شایع ترین دلایل ایجاد این حالت عبارتند از:

1. افزایش سن
2. شیردهی
3. آسیب های وارد شده به پستان
4. سرطان پستان
5. آبسه های زیر پوستی در آن ناحیه
6. ماستیت پستان
7. جراحی های انجام شده بر روی پستان
8. اختلالات مادرزادی

درمان فرورفتگی نوک سینه

برای فرورفتگی که نوک سینه دیده نمی شود بیمار نیاز به ماموپلاستی دارد. در این مورد، پزشک فوق تخصص جراحی پلاستیک و زیبایی، با انجام ماموپلاستی نوک سینه را آزاد می کند. معمولا در این روش به دلیل کوتاهی مجاری شیردهی، به آن ها آسیب وارد می شود و حتی ممکن است برخی از مجاری قطع شود تا بتوان نوک سینه را بیرون آورد. مهارت جراح، انتخاب روش مناسب جراحی و وضعیت نوک سینه در امکان حفظ قدرت شیردهی فرد، بسیار موثر است.

درمان فرو رفتگی نوک سینه به درجه و نوع فرو رفتگی بستگی دارد. اگر این فرورفتگی از زمان تولد همراه فرد باشد، جای نگرانی ندارد و با روش جراحی قابل درمان است. همان طور که می دانید جراحی سینه انواع متفاوتی دارد مانند بزرگ کردن سینه با جراحی یا لیفت و پروتز سینه یا اصطلاحا پروتزپکسی.
مکش سینه با کمک قیف مکنده، سرنگ یا دستگاه شیردوش تاثیری در بهبود این بیماری ندارد. است. تبلیغات زیادی درباره تاثیر کشش روزانه، ماساژ و ثابت نگه داشتن نوک سینه در حالت بیرون آمده دیده می شود اما باید بدانید که درمان فرورفتگی نوک سینه با روش مکش امکان پذیر نیست. در واقع بهترین روش درمان این فرورفتگی استفاده از جراحی نوک سینه است.

جراحی نوک سینه

عمل جراحی نوک سینه با کنار زدن پوست هاله و اطراف نوک سینه، قطع یا آزاد کردن مجاری شیردهی کوتاه و انجام تکنیک های ترمیمی، نوک سینه را بیرون می آورد و برجسته می سازد. عمل جراحی نوک سینه اگر به درستی انجام شود، می تواند برخی از مجاری شیری را در سینه حفظ کند و امکان شیر دادن برای فرد حفظ شود.
برخی خانم ها نگران جای زخم و بدنما شدن توک سینه ها هستند. معمولا جراح فوق تخصص پلاستیک و زیبایی با کمک مهارت خود در انجام چنین جراحی هایی، با کم ترین برش و بخیه این عمل را انجام می دهد. این برش ها معمولا در نقاطی زده می شوند که اثر آن دیده نشود. این برش ها معمولا در پایین نوک پستان و بخش های زیرین هاله سینه انجام می شود.

مراقبت های بعد از درمان نوک سینه فرو رفته

پس از انجام جراحی وجود درد، ورم و کبودی در سینه ها طبیعی است و برطرف می شود. مصرف دارو های مسکن و همچنین کمپرس سرد و گرم، به رفع این عوارض کمک می کند. تا یک هفته ممکن است درد خفیفی ادامه داشته باشد.
۳ تا ۵ روز استراحت و انجام فعالیت های سبک ضروری است. فعالیت های سنگین و ورزش بعد از یک ماه و با تشخیص جراح قابل انجام است. مصرف نمک باید کاهش پیدا کند و به جای آن مصرف میوه و سبزی تازه از جمله آناناس پیشنهاد می شود.
پس از انجام عمل جراحی ممکن است به دلیل وجود تورم، نوک سینه ها بیش از اندازه بیرون زده باشد. پس از ۲ تا ۴ هفته، ورم کاهش پیدا می کند و نوک سینه به حالت طبیعی خود می رسد. پماد های ترمیمی به تشخیص جراح ممکن است تجویز شود که به بهبود زود تر جای بخیه ها کمک می کند.