آیا به بورسیت لگن یا بورسیت تروکانتریک مبتلا هستم؟!

دکتر سلمان فلاح [ متخصص طب فیزیکی و توانبخشی ]آدرس وب سایت : www.drsalmanfallah.ir
آدرس مطب : اصفهان ، خیابان حکیم نظامی ، خیابان شریعتی غربی ، نبش کوچه 16 ، جنب مسجد امام حسن عسکری ، طبقه اول تلفن مطب : 91011414 - 031

بورس ها کیسه هایی با دیواره بسیار نازک هستند. در بدن انسان این کیسه ها در بین بافت هایی قرار میگیرند که روی یکدیگر حرکت کرده و میلغزند. وظیفه این کیسه ها تسهیل حرکت و لغزیدن این بافت ها در کنار یکدیگر است. در حالت عادی داخل این کیسه ها مایع لغزنده ای وجود دارد که موجب میشود دو سطح روبروی بورس روی یکدیگر بلغزند. بورس ها بیشتر در اطراف مفاصل قرار دارند. التهاب بورس را بورسیت Bursitis میگویند. برجستگی بزرگ استخوانی در سمت خارجی مفصل ران در ناحیه لگن وجود دارد که به آن تروکانتر بزرگ Greater trochanter میگویند. گاهی اوقات این بورس ملتهب میشود. التهاب آن را بورسیت تروکانتر trochanteric bursitis میگویند. در ناحیه لگن بورس های متعددی وجود دارد؛ ولی مهمترین آنها که میتواند موجب احساس درد کند بورس تروکانتر است.

بورسیت تروکانتریک اغلب بطور تدریجی رخ داده و علائم آن نیز در ابتدا فقط در حین ورزش و انجام فعالیت نمایان می شوند و به‌ تدریج و با پیشرفت آسیب علائم بصورت مزمن درآمده و حرکت و حتی نشست و برخاست را برای بیمار دردناک می کند. با تشدید این عارضه ممکن است، بیمار دچار محدودیت حرکتی و تضعیف عضلانی در محل آسیب دیده شود. روش‌های فیزیوتراپی کمک زیادی به کاهش درد و عوارض ناشی از این آسیب کرده و روند بهبودی را سرعت می‌بخشند.

بورسیت لگن چیست؟

بیماری بورسیت لگن یا بورسیت تروکانتریک بیماری مربوط به التهاب و ورم بورس هایی است که در نزدیکی مفصل لگن قرار گرفته اند. بورسیت معمولاً در اثر استفاده بیش از حد و حرکت مداوم تاندون ها ایجاد می شود. چنین حرکات هایی موجب سایش زیاد سطوح بورس بر روی هم و در نهایت التهاب بورس ها می شود.

علت بورسیت لگن

ابتلا به بورسیت لگن دلایل متعددی دارد که برخی از آنها عبارتند از:

1. استفاده بیش از حد یا فشار بر لگن
2. روماتیسم مفصلی
3. نقرس
4. شبه نقرس
5. آسیب‌دیدگی لگن
6. عفونت باکتریایی مانند عفونت‌های ناشی از استافیلوکوکوس (یک عفونت استاف)
7. دیابت
8. مشکلات ستون فقرات مانند اسکولاریس
9. اختلاف طول پاها
10. خار استخوان (رشد توده روی استخوان نرمال) در لگن

علائم بورسیت لگن

علائم بورسیت لگن عبارتند از:

• تورم در محل لگن
• سفتی در مفصل ران
• احساس صدای کلیک در لگن
• عدم تعادل و مشکل در راه رفتن
• احساس درد در قسمت بیرونی ران ها
• درد لگن که در ابتدا موقتی است ولی به تدریج به درد دائمی تبدیل می شود.

عوامل خطر بورسیت لگن

بورسیت لگن می تواند هر فردی را درگیر کند اما عمدتاً در خانم ها و افراد مسن دیده می شود. برخی عوامل احتمال ابتلا به بورسیت لگن را افزایش می دهند، از جمله:

• وارد آمدن فشار مکرر به لگن در پی دویدن، بالا و پایین کردن پله ها و یا ایستادن های طولانی مدت
• آسیب لگن بعد از زمین خوردن
• بیماری های نخاعی
• یکسان نبودن طول پاها
• ابتلا به آرتریت روماتوئید
• سابقه جراحی و کار گذاشتن پروتز در لگن و ران

تشخیص بورسیت لگن

پزشک برای تشخیص درد لگن و باسن، دستور آزمایش بر روی مایعات بدن و تصویربرداری را می‌دهد. آزمایش‌ها بر روی نمونه‌های خون، ادرار و مایع مفصلی انجام می‌شود. تصویربرداری‌های مفیدی که به تشخیص علت درد لگن کمک می‌کند، عبارت است از:

• رادیوگرافی
• سی تی اسکن
• ام آر آی
• سونوگرافی

روش‌های تصویربرداری فوق تصویر دقیقی را از استخوان‌ها، غضروف و بافت‌های دیگر بدن به دست می‌دهد.

عوارض بورسیت لگن

در صورتی که برای درمان بورسیت حاد اقدام نکنید، ممکن است در آینده، بورسیت لگنتان مزمن شود. همچنین به دلیل محدودیت های حرکتی که بورسیت لگن ایجاد می کند، ممکن است دچار آتروفی عضلانی یا ضعف عضلات پا شوید.

درمان بورسیت لگن در کلینیک طب فیزیکی

طب فیزیکی غالباً بهترین روش برای درمان لگن درد است. برنامه‌های آب درمانی عوارض آرتریت را به نحو مؤثر برطرف می‌کند و استرس و فشار ناشی از تحمل وزن را کاهش می‌دهد. به علاوه ورزش سبک کمک قابل توجهی به بیماران دچار آرتریت می‌کند. حرکات حمل وزنه‌های سبک، دوچرخه ثابت و پیاده‌روی توانایی حرکتی و انعطاف‌پذیری را افزایش می‌دهد و مفصل ران تقویت می‌کند

فیزیوتراپی بورسیت لگن

فیزیوتراپی بهترین روش درمان بورسیت تروکانتریک است. فیزیوتراپی علاوه بر کمک به کاهش درد و التهاب نقش مؤثری در بازآموزی عضلات و تسهیل راه رفتن بیمار داشته و از عود مجدد بیماری جلوگیری می‌کند. فیزیوتراپیست برای درمان بورسیت تروکانتریک از متدها و مدالیته‌های مختلفی همچون لیزر تراپی ، شاک ویو تراپی ، الکتروتراپی، مگنت تراپی ، اولتراسوند تراپی و تمرین درمانی بهره می‌برد. انجام تمرینات کششی و تقویتی تحت نظر فیزیوتراپیست بهترین روش در درمان بورسیت تروکانتر است. تمرینات کششی موجب می‌شوند تاندون عضلات مفصل لگن نرم و قابل انعطاف شده و در نتیجه سایش کمتری بر روی تروکانتر بزرگ و بورس داشته باشد. تمرینات تقویتی نیز با تقویت عضلات لگن به کاهش علائم و تسریع بهبودی کمک زیادی می‌کنند.

فعالیت‌های فیزیوتراپی عبارتند از:

طب سوزنی

بسیاری از افراد با استفاده از روش‌های پزشکی مکمل مانند طب سوزنی تسکین می‌یابند. این نوع درمانی است که شامل وارد کردن سوزن‌هایی به بدن است که به نقاط ماشه‌ای وارد می‌شود که می‌تواند علائم شما را تسکین دهد.

تحريك الكتريكي عصبي، عضلاني از راه پوست

روش تحريك الكتريكي عصبي- عضلاني از راه پوست (TENS) شامل استفاده از پالس‌های الکتریکی با ولتاژ پایین است که درد را کاهش می‌دهد. اعتقاد بر این است که با مهار هدایت پالس‌های درد برای رسیدن به گیرنده‌های موجود در مغز و نخاع، درد را کاهش می‌دهد. بیماران یک وسیله را پوشیده که پالس های را ایجاد کرده که درد بیماران را کاهش می‌دهد. تکرار پالس ها در طول درمان و محل الکترودهای الکتریکی روی بدن توسط پزشک براساس شدت مشکل و همچنین واکنش بیمار مشخص می‌شود. اگر به مدت حداقل 4 هفته بکار گرفته شود، می‌تواند درد را بهتر تسکین دهد. این درمان نباید در بیمارانی که ضربان ساز قلب یا پیس میکر دارند یا افرادی که از مشکلات صرع رنج می‌برند استفاده شود. همچنین نباید در دوران بارداری بکار گرفته شود.

ماساژ درمانی

ماساژ درمانی یکی از قدیمی‌ترین روش‌های درمانی است و با افزایش جریان خون و لنف و همچنین با کاهش فشار عضلات یا به دلیل تأثیرات درمانی تماس، درد را کاهش می‌دهد.

اوزون درمانی

اوزون درمانی استفاده از اوزون با درجه پزشکی است که یک نوع اکسیژن خالص است که واکنش درمانی در بدن ایجاد می‌کند. بدن می‌تواند خود را بازسازی و تجدید کند. هنگامی که بدن دچار بیماری می‌شود، به این دلیل است که این پتاسیل انسداد یافته است. خصوصیات واکنش پذیر اوزون، بدن را تحریک می‌کند تا بسیاری از این موانع را بردارد که از این رو به بدن این امکان را می‌دهد تا بهترین کار را برای بهبود خود انجام دهد.

درمان با پلاسمای غنی از پلاکت (PRP)

پلاسمای غنی از پلاکت بخش تغلیظ غنی شده پلاسمای خون با پلاکت یا حاوی مقدار بیشتری پلاکت است. پلاسمای خون حاوی فاکتورهای رشد حیاتی است که در ترمیم بافت آسیب دیده کمک کرده و پلاکت ها حاوی ویتامین K هستند که نقش مهمی در شکل‌گیری لخته خون ایجاد می‌کند. این درمان برای درمان درد پا و قوزک پا، آسیب های تاندون، آسیب های ورزشی و دیگر انواع آسیب به کار گرفته می‌شود.

ورزش بورسیت لگن

• کشش برای تسکین بورسیت

کشش عضلات لگن که روی ناحیه فوقانی بورس قرار دارد، بخشی از پوشش مفصل لگن شما است، می‌تواند در کاهش مقداری از درد بورسیت مؤثر باشد. روی زمین و روی پایی که درد دارید زانو بزنید، برای حفظ تعادل از یک شی ثابت کمک بگیرید. لگن خاصره خود را به سمت جلو خم کنید، عضلات گلوتال خود را سفت کنید (عضلات باسن شما). سپس از سمت لگنی که آسیب دیده فاصله گرفته، به عنوان مثال اگر روی زانوی راست قرار دارید، به سمت چپ بروید. باید از ناحیه بالای استخوان لگن تا پایین پا و زانو کشش را احساس کنید. این کشش را به مدت 30 ثانیه ادامه داده و آن را یک بار یا دو بار تکرار کنید.

• تقویت قسمت داخلی ران

قسمت داخلی ران شامل گروهی دیگر از عضلات است که به حمایت لگن کمک می‌کند. به پشت دراز بکشید و توپی را بین زانوهای خود قرار داده و فشار دهید. توپی را انتخاب کنید که تقریباً اندازه توپ فوتبال بوده و هنگامی که آن را فشار می‌دهید، کمی حالت فنری داشته باشد. یک بالش سفت یا یک حلقه پیلاتس را نیز می‌توانید به کار ببرید. این کار را با یک ست 10 تایی تکرار کنید و آن را به سه ست برسانید.

• تقویت قسمت خارجی ران

اگر دچار آرتروز مفصل لگن هستید، برای حمایت بیشتر آن سعی کنید که عضلات ناحیه خارجی لگن را تقویت کنید. به پهلو به سمتی که درد ندارید دراز بکشید و پایی که دچار آرتروز است را حدود 15 سانتی متر بالا آورده و آن را به مدت دو تا سه ثانیه نگه داشته و دوباره آن را پایین بیاورید. این کار را با یک ست با 10 مرتبه تکرار شروع کرده و آن را به سه ست برسانید. این کار را در طرف دیگر نیز تکرار کنید مگر اینکه بیش از حد دردناک باشد. اگر علت درد شما ناشی از بورسیت باشد، این ورزش می‌تواند علائم شما را تشدید کند.

• ورزش در آب

شنا و ورزش‌های ایروبیک آبی، تمرین‌های بسیار خوبی برای مفاصل لگن هستند. ورزش در آب به شما امکان را می‌دهد تا عضلات خود را بدون قرار دادن فشار و وزن روی مفاصل تقویت می‌کند.