یکی از بیماری های شایع در زنان سرطان سینه است که از شایع ترین علت مرگ و میر در زنان می باشد. در سرطان سینه بعضی از سلولها از حالت منظم و معمولی چرخه سلولی خود خارج میشوند و شروع به رشد و تقسیم غیرعادی می کنند و باعث ایجاد توده های کوچک و ریز می شوند. این بافتهای غیرعادی به مرور گسترش می یابند و باعث ایجاد توده های سرطانی بزرگ می شوند که بافت های مجاور خود را درگیر می کنند. اگر این سرطان به موقع تشخیص داده شود قابل درمان است؛ ولی اگر به موقع تشخیص داده نشود احتمال مرگ بیمار بسیار بالا است. با استفاده از سونوگرافی معمولی نمی توان به طور دقیق این توده ها را شناسایی نمود؛ اما با استفاده از تصویربرداری الاستوگرافی می توان توده های سرطانی که نسبت به نواحی دیگر بدن بافت سفت تری دارند را شناسایی نمایند. در واقع با سونوگرافی الاستوگرافی می توان توده های خوش خیم را از بدخیم نیز تشخیص داد. در این روش جدید و کاربردی دیگر نیازی به نمونه گیری و بیوپسی نمی باشد، تنها با تصویربرداری از توده ها می توان ماهیت توده ها را شناسایی نمود.

کاربرد الاستوگرافی پستان

• سیستم های الاستوگرافی رایج برای پستان، نه تنها قادر به افتراق بین بافت های خوش خیم و بدخیم هستند، بلکه می توانند با کشف میزان انتشار سفتی بافت، اطلاعات بافت شناسی را هم مشخص کنند.
• همچنین الاستوگرافی، امکان تشخیص و ارزیابی ضایعات توده ای شکل و ضایعات غیر توده ای را فراهم می کند.
• این روش ممکن است توانایی ارزیابی اثر درمانی، درمان با داروهای ضد سرطان را نیز داشته باشد.
• با الاستوگرافی پستان ، شاهد بهبود پیش رونده ای در کیفیت تصویر، تکنیک تصویربرداری و تفسیر تصاویر هستیم.

مزایای الاستوگرافی

• تکنیک های تصویربرداری غیرتهاجمی هستند که در معرض تابش یونیزان نیستند.
• تشخیص سریع بیماری
• بخش بیشتری از پستان را نسبت به نمونه برداری ارزیابی می کند و می تواند به پیش بینی خطر برخی از عوارض سرطان پستان کمک کند.
• تفكيك توده های سخت و نـرم در طـول انجـام عمـل بافت برداری
• تصويربرداري داخل وريدي
• تصوير كردن ساختار پلاك شـرياني
• بررسـي تغييرات غيرطبيعي ناشي از ايجاد تومور در زيـر سـطح پوسـت

تکنیک های الاستوگرافی

تکنیکی که در الاستوگرافی (اسکن الاستو) مطرح می شود بر اساس تعیین برخی از خواص مکانیکی در بافت پایه ریزی شده، در این روش بافت ها و میزان بافت توده بررسی می شوند و بدون آنکه نیازی به بیوپسی و نمونه برداری باشد متوجه وجود توده های خوش خیم و یا بدخیم و سرطانی در سینه می شوند،Magnetic Resonance Elastography (MRE) نامی است که برای تکنیک الاستوگرافی در نظر گرفته شده است، دو ویژگی مهمی که در این سونوگرافی خاص تشخیصی در نظر گرفته شده است اندازه و میزان سفتی در لحظه انجام آن است.

• اندازه توده: به دلیل خاصیت دسموپلاستی تومورها، ضایعات سخت با کاهش الاستیسیته (خاصیت کشسانی) و کشش در الاستوگرافی بزرگتر از حالت سونوگرافی نمایان می شوند، به این ترتیب پزشک با محاسبه اختلاف بین اندازه تومور در این روشها می تواند نسبت بین آنها را محاسبه کند و اگر این نسبت بالای 31/1 باشد، توده بدخیم درنظر گرفته می شود.
• سختی بافت: میزان و توزیع بافت موجود در توده به عنوان معیاری برای سنجش سختی در نظر گرفته می شود، توده های بدخیم نسبت به توده های خوش خیم سفت تر و با تراکم بالاتر هستند.

در اغلب تکنیک های الاستوگرافی سختی بافت بر پایه یکی از این دو روش به دست می آید:

1. با اعمال فشار توسط نیروی امواج صوتی بافت سخت تر (ضایعه) کمتر از بافت های نرم طبیعی تغییر شکل می دهد.
2. امواج صوتی سریع با سرعت بیشتری از میان بافت سخت تر به نسبت بافت نرم عبور می کند.

نحوه انجام الاستوگرافی

در این روش، یک پروب امواج فراصوت (UR) یا فرستنده امواج مغناطیسی(MR) بر روی سطح پوست قرار می گیرد. این وسیله ارتعاشاتی با فرکانس پایین و بدون درد از طریق بدن به اندام مورد نظر می رساند. تصویربرداری UR و MR سرعت حرکت ارتعاشات را در اندام بررسی می کنند. در انتها نیز توسط نقشه ای که توسط تحلیل های کامپیوتری انجام شده است، سختی یا کشش اندام بررسی می شود.

موارد منع انجام الاستوگرافی

این روش ممکن است برای افرادی که دستگاه فلزی در بدن خود قرار دارند مناسب نباشد. این دستگاه ها شامل ضربان سازها، دریچه های مصنوعی قلب، پمپ های تزریق و ایمپلنت ها می باشد. انواع تاتوهایی که حاوی فلز هستند نیز ممکن است در طول تست مشکلاتی را ایجاد نمایند.

تفسیر نتایج الاستوگرافی پستان

نتیجه را می توان بر مبنای نتیجه ضایعه با اکوی کم در تصاویر B -mode بررسی کرد. زمانی که تغییرات شکل در قسمت های کم دیده می شود به این صورت که بیشتر قسمت های به رنگ سبز دیده می شود و بافت نرمال می باشد پستان از درجه ۱ قابلیت ارتجاعی می باشد. اگر تغییرات به صورت موزاییکی در برخی از نقاط دیده شوند به آن درجه ۲ گفته می شود. تغییر شکل سینه در قسمت های جانبی است و در مرکز چیزی دیده نمی شود که مرکز به رنگ آبی بوده و اطراف به رنگ سبز تشخیص درجه ۳ خواهد بود. در مواردی که کل ناحیه رنگ آبی دیده می شود درجه ۴ و درجه ۵ در تمامی نقاط مراکز و نواحی جانبی رنگ آبی دیده می شود.

عوارض الاستوگرافی

• در صورت رعایت نکات ایمنی، این روش خطری برای بیماران ندارد.
• در صورت استفاده از داروهای آرام بخش، خطر دوز بالای آنها وجود دارد. اگرچه عوامل حیاتی بیماران همواره بررسی می شود.
• وجود میدان های مغناطیسی در این روش به تنهایی مضر نیست؛ اما این میدان ها می تواند در عملکرد دستگاه های پزشکی کاشته شده اختلال ایجاد کنند.
• در صورت استفاده از ماده حاجب، احتمال بروز واکنش آلرژیک بسیار ناچیز است. چنین واکنش هایی معمولاً خفیف بوده و با دارو کنترل می شوند.

نسخه اصلی مطلب کاربرد و مزایای الاستوگرافی پستان را در سایت دکتر غلامرضا سیف بخوانید.

---