آیا مصرف قرص های ضد بارداری با سرطان پستان ارتباط دارد؟

دکتر سید محمد رضا حکیمیان [ بورد جراحی و فلوشیپ جراحی سرطان ]آدرس وب سایت : www.drhakimian.com
آدرس مطب : اصفهان ، خیابان توحید میانی ، کوچه 23 تلفن مطب : 36294896 - 031

قرص های جلوگیری حاوی دو هورمون اصلی بدن است كه توسط تخمدان ها ساخته می شود، یعنی استروژن و پروژسترون. این دو هورمون به اشكال مختلفی ساخته می شود و در نتیجه قرص های جلوگیری متفاوتی تولید شده كه از نظر تاثیر بر افراد مختلف و به خصوص عوارض كوتاه مدت متفاوت است.

از جمله عوارض كوتاه مدت این قرص ها تهوع و استفراغ، سرگیجه، افزایش وزن، افزایش موی زائد، جوش های هورمونی یا آكنه، لكه های صورت و كاهش میل جنسی است. این عوارض در همه افراد به صورت یكسان بروز نمی كند و همین طور در انواع قرص های جلوگیری به یك شكل وجود ندارد. همان طور كه با خوردن قرص استامینوفن همه دچار نارسایی كبدی نمی شوند، همه با خوردن قرص جلوگیری چاق نمی شوند، البته می توان با استفاده از انواع جدید تر دارو از این عوارض جلوگیری كرد.

بسیاری تصور می كنند خوردن قرص منجر به نازایی می شود درحالی كه هیچ نوع قرصی این عارضه را حتی به صورت كوتاه مدت ندارد و با قطع قرص بلافاصله امكان باروری وجود دارد. از عوارض طولانی مدت مصرف این قرص، اثر بر سیستم انعقادی است كه به ایجاد عارضه ترومبوامبولی یا افزایش امكان ایجاد لخته در خون منجر می شود. این عارضه بسیار خطرناك در یك نفر از هر صد هزار مصرف كننده رخ می دهد به خصوص در كسانی كه به صورت ژنتیك استعداد این بیماری را دارند؛ بنابراین مصرف قرص در كسانی كه این بیماری را در بستگان درجه یك خود دارند یا در حاملگی دچار این مشكل شده اند، ممنوع است.
از عوارض طولانی مدت دیگر قرص، امكان افزایش احتمال سرطان سینه در كسانی است كه بیش از پنج سال متوالی از قرص های جلوگیری استفاده كرده اند. همان طور كه گفته شد این احتمال ممكن است افزایش یابد با این حال به همه توصیه می شود از این روش به صورت دائم بیش از پنج سال پشت سر هم استفاده نشود، بلكه به صورت منقطع استفاده شود.

تاثیر داروی ضد بارداری بر سرطان سینه

روش های جلوگیری از بارداری مزایای زیادی داشته و معمولا از خطرات و عوارض آن ها بیشتر است. برای نمونه دارو ضد بارداری از بارداری نا خواسته و ایجاد برخی سرطان ها پیشگیری کرده و خطر ابتلا به کیست تخمدان را کاهش می دهند.
اما محققان دریافته اند که روش های هورمونی جلوگیری از بارداری با کمی افزایش خطر ابتلا به سرطان سینه در ارتباط هستند. البته وابسته به اینکه از کداوم روش جلوگیری از بارداری استفاده کنید این ارتباط متفاوت خواهد بود.
احتمالا دلیل این امر این است که در این روش ها از هورمون هایی استفاده می شود که با تحریک بیش از حد سلول های سینه همراه هستند. البته افراد می توانند با استفاده از روش های غیر هورمونی جلوگیری از بارداری، بدون افزایش احتمال خطر سرطان سینه به هدف خود (که پیشگیری از بارداری است) دست یابند.

تاثیر روش های جلوگیری از بارداری روی سرطان سینه

یک مطالعه در سال 2017 نشان داد که روش های هورمونی جلوگیری از بارداری با افزایش کم خطر ابتلا به سرطان سینه همراه هستند. این مطالعه در کشور دانمارک انجام شده و شامل 1.8 میلیون زن 15 تا 49 ساله ای بود که سرطان نداشته یا تحت درمان باروری نبودند. در این مطالعه مشخص شد که خانم هایی که از روش های هورمونی جلوگیری از بارداری استفاده می کردند، خطر ابتلا به سرطان سینه در آن ها کمی افزایش یافته بود.
تقریبا می توان گف از هر 7690 نفر حدود 1 نفر دچار سرطان سینه می شد. البته قابل ذکر است که عوامل دیگری مانند سن نیز در خطر بروز سرطان سینه موثر هستند. در این مطالعه شرکت کنندگان زیر 35 سال دارای خطر کم تری برای ابتلا به سرطان سینه بودند. در میان 50 هزار نفری که به مدت یک سال از روش های هورمونی جلوگیری از بارداری استفاده می کردند فقط 1 نفر دچار سرطان سینه شد.البته با توقف استفاده از روش جلوگیری از بارداری هورمونی و پس از گذشت 5 سال خطر ابتلا به سرطان سینه به حالت عادی برگشت.
به طور کلی خطر سرطان سینه در خانم های مصرف کننده دارو های هورمونی ضد بارداری یا آن هایی که اخیرا استفاده می کردند. بیش از آن هایی بود که اصلا از این روش ها استفاده نکردند.

قرص ضد بارداری و عوارض قرص ضد بارداری

قرص ضد بارداری حاوی هورمون است که از آزاد شدن تخمک از تخمدان ها طی تخمک گذاری جلوگیری می کند. قرص های ضد بارداری باعث افزایش غلظت مخاط دهانه رحم می شود که همانند سدی بین اسپرم و تخمک آزاد شده عمل می کند. در گذشته تنها یک روش برای مصرف قرص ضد بارداری وجود داشت که شامل مصرف روزانه قرص هورمونی برای 21 روز و سپس مصرف قرص بدون هورمون برای 7 روز بود. در طول هفته ای که فرد از قرص بدون هورمون استفاده می کند، قاعدگی رخ می دهد. امروزه، انواع مختلفی از قرص های ضد بارداری وجود دارند. برخی در بسته خود تنها چهار قرص بدون هورمون دارند، در حالی که برخی دیگر دارونما ندارند که در این صورت قاعدگی رخ نمی دهد.

آیا قرص ضد بارداری برای استفاده طولانی مدت توصیه می شود؟

قرص ضد بارداری معمولا برای مدت طولانی مصرف می شود اما برخی تحقیقات نشان می دهند که مصرف طولانی مدت قرص ضد بارداری خطر بروز برخی از انواع سرطان را افزایش می دهد. طبق گزارش انجمن سرطان آمریکا، مصرف قرص های ضد بارداری در طولانی مدت خطر ابتلا به سرطان سینه یا سرطان دهانه رحم را بالا می برد. هر چه فرد برای مدت طولانی تری از این دارو های هورمونی استفاده کند، میزان این خطر نیز بیشتر می شود. با این حال، این مسئله ثابت نشده و مورد بحث است. این در حالی است که مصرف قرص های ضد بارداری موجب کاهش خطر برخی سرطان ها نیز می گردد.
برخی تحقیقات نشان می دهند که قرص های ضد بارداری تا حد زیادی خطر سرطان تخمدان و اندومتر را کاهش می دهند، همچنین باعث کاهش خطر سرطان کولورکتال نیز می شوند. اگر فرد نگران عوارض قرص های ضد بارداری و خطر ابتلا به برخی سرطان ها است، باید با پزشک متخصص زنان صحبت کند. پزشک سایر فاکتور های ابتلا به سرطان را در فرد بطور دقیق بررسی کرده و در انتخاب بهترین گزینه برای جلوگیری از بارداری به فرد کمک می کند.