تشخیص اختلال رحم دو شاخه با سونوگرافی

دکتر محمد اعظمی [ متخصص رادیولوژِی ]آدرس وب سایت : www.radiologymarkazi.ir
آدرس مطب : اصفهان ، خیابان شمس ابادی، روبروی عیسی بن مریم، ساختمان صبا تلفن مطب : 32202762 - 031

وجود هرگونه اختلال در عملکرد دستگاه تولید مثل بانوان می تواند مشکلاتی در روند باروری و بارداری آنها ایجاد نماید. رحم دو شاخه یکی از اختلالات نادر و کمیاب در زنان است که از بدو تولد در برخی از نوزادان دختر به چشم میخورد. در رشد جنین، لوله های رحم به طور معمولی به هم وصل شده و یک ارگان بزر گ تر را ایجاد می کنند. این مرحله از رشد به ندرت در برخی از جنین ها صورت نمیگیرد و نوزاد با اختلال رحم دو شاخه متولد می شود. معمولاً یکی از دلایل سقط مکرر در بارداری وجود رحم دو شاخه است. از آنجایی که این عارضه معمولاً علائم مشخصی ندارد، تنها در تصویربرداری های پزشکی می توان آن را تشخیص داد. انجام سونوگرافی های مکرر برای بررسی موقعیت جنین و انتخاب ایمن ترین و مناسبت ترین زمان برای زایمان، راهی برای تحت کنترل درآوردن حاملگی مادرانی است که به خاطر دو شاخه بودن رحم، در معرض سقط جنین قرار دارند.

معمولاً یکی از دلایل سقط مکرر در بارداری وجود رحم دو شاخه است. از آنجایی که این عارضه معمولاً علائم مشخصی ندارد، تنها در تصویربرداری های پزشکی می توان آن را تشخیص داد. انجام سونوگرافی های مکرر برای بررسی موقعیت جنین و انتخاب ایمن ترین و مناسبت ترین زمان برای زایمان، راهی برای تحت کنترل درآوردن حاملگی مادرانی است که به خاطر دو شاخه بودن رحم، در معرض سقط جنین قرار دارند.

علت ایجاد رحم دو شاخه

پزشکان هنوز دلیل اینکه چرا برخی از نوزادان دختر به طور مادرزادی از زمانی که در رحم هستند و دچار رحم دو شاخه می شوند را نمی دانند؛ اما یک دلیل اصلی آن می تواند ژنتیک باشد؛ زیرا این شرایط نادر گاهی در خانواده ها دیده می شود و ارثی است.

علائم رحم دو شاخه

علائم و نشانه هایی وجود دارد که با توجه به آنها می توانید این عارضه را تشخیص دهید:

• سقط مکرر
• درد در نواحی شکمی
• درد در هنگام رابطه جنسی
• خونریزی های واژینال که نامنظم هستند.
• تجربه دوره های دردناک عادت ماهیانه

عوارض جانبی رحم دو شاخه

1. ناباروری
2. تولد زودهنگام جنین و نارس بودن آن (احتمال تولد زودرس نوزاد ۴۵ درصد بیشتر است).
3. سقط جنین
4. قرار گرفتن جنین در رحم به شکل غیر طبیعی
5. ناهنجاری های کلیه

مزایای سونوگرافی رحم

• سونوگرافی روش تصویربرداری ارجح برای تشخیص و نظارت بر زنان باردار و جنین است.
• بیشتر موارد کاربرد اسکن سونوگرافی، غیر تهاجمی است.
• سونوگرافی دسترسی گسترده ای دارد، استفاده از آن آسان است و هزینه کمتری نسبت به دیگر روش های تصویربرداری دارد.
• تصویربرداری با سونوگرافی بسیار بی خطر است و در آن از اشعه ای استفاده نمی شود.
• اسکن سونوگرافی، تصویری واضح از بافت های نرم ارائه می دهد که در تصاویر رادیولوژی به خوبی نشان داده نمی شوند.

اقدامات قبل از سونوگرافی رحم

نیاز به انجام اقدام خاصی قبل از سونوگرافی رحم نیست؛ اما اگر قصد انجام سونوگرافی شکمی دارید سعی کنید لباس های گشاد و راحت بپوشید و حتماً مقدار زیاد آب بنوشید تا مثانه پر شود و احشاء لگنی راحت تر دیده شوند.

روش های انجام سونوگرافی رحم

این روش تشخیصی بر اساس اینکه از روی شکم و یا از طریق واژینال باشد، نحوه انجام آن با هم تفاوت دارد. در سونوگرافی رحم از روی شکم لازم است تا قبل از اقدام به سونوگرافی کمی ژل را بر روی مبدل قرار دهد. این ژل کمک می کند تا مبدل راحت تر بر روی شکم حرکت کند. همچنین مانع از عبور هوا از بین دستگاه و پوست فرد می گردد .
در روش سونوگرافی واژینال باید زانو ها خم شود تا تکنیسین به ناحیه واژن دسترسی داشته باشد. سونوگرافی واژینال،امواج صوتی دستگاه سونوگرافی از طریق پروب وارد ناحیه رحم می شود و سپس با بازگشت این امواج، تصاویر بر روی مانیتور قرار می گیرد. در انتها تکنیسین با توجه به تصاویر ضبط شده، وضعیت رحم را برای پزشک شرح می دهد.

آمادگی برای سونوگرافی رحم

• در صورت انجام سونوگرافی شکمی ، لازم است مثانه شما پر باشد. زمانی که مثانه کاملاً پر باشد، باعث می شود که اندام شما در تصویر واضح تر دیده شود.
• برای سونوگرافی از طریق واژن، باید مثانه خود را درست قبل از آزمایش خالی کنید.

عوارض سونوگرافی رحم

از استفاده از مبدل سونوگرافی به پوست در هنگام سونوگرافی از طریق شکم، هیچ اشعه ای استفاده نمی شود و به طور کلی هیچگونه ناراحتی وجود ندارد. ممکن است با قرار دادن مبدل ترانس واژینال در واژن، احساس ناراحتی جزئی داشته باشید. سونوگرافی از طریق واژینال نیاز به پوشاندن مبدل سونوگرافی در یک غلاف پلاستیکی یا لاتکس دارد که ممکن است در بیماران با آلرژی به لاتکس، واکنش ایجاد کند.