اگزما وآتوپیک درماتیت

دکتر محمد شیزرپور [ متخصص پوست و مو ]آدرس وب سایت : www.drshizarpoor.ir
آدرس مطب : تهران بلوار مرزداران روبروی قنادی ماه بانو پلاک 184 ساختمان ایمان طبقه چهارم شرقی واحد 17 تلفن مطب : 44266077 - 021

اگزماعبارتست از ضایعات پوستی خارش دار که باقرمزی پوسته ریزی گاهی ترشح وگاهی با ضخیم شدن وگاهی با نازک شدن پوست همراه است.اگزما انواع مختلف دارد.یک نوع آن آتوپیک درماتیت یا اگزمای سرشتی نام دارد.
آتوپیک درماتیت یا اگزمای سرشتی معولاً دربچه دیده میشود.بیست درصد از بچه ها مبتلا به این بیماری هستند.درحالیکه یک تا سه درصدبزرگسالان به این بیماری مبتلاهستند. بیشتر از 60%موارداین بیماری قبل از سال اول زندگی شروع میشود.اولین علائم بیماری معمولاًاز دوماهگی به بعد آغاز میشود.معمولاً اولین علائم درصورت وگونه ها(لپ قرمز) شروع شده وبعد ممکن است دیگر نواحی مثل ارنج و زانوها،باسن وتنه گرفتارشود.معمولاٌاکثربیماران تادوسالگی بهبود میابند. بندرت ممکن است ازسن بلوغ به بعد شروع شود.

مشخصه بارز پوست این بچه ها خشکی منتشر پوست است.قسمتهائی ازپوست قرمز ملتهب و ترشح دار شده و خارش شدید پیدا میکند. این نواحی خارش دار ممکن است محدودبه یک ناحیه مثلا گونه ها یامنتشر در سرتاسر بدن باشند.معمولاً یکی یا هردو والدین سابقه این بیماری را دارند.این یک بیماری مزمن و طولانی است.بچه آرام وقرار ندارد مرتب خودش را می خاراند.این مسئله روی اعصاب والدین اثر منفی گذاشته وآنهارا دچاراسترس میکند.خود این استرس والدین باعث تشدید بیماری در بچه میشود.

پس قبل از هرچیز والدین باید آرامش خودراحفظ کنند.برای درمان بیماری نزد،یک متخصص پوست مراجعه کنند.وبدانند که دوره درمان طولانی است وباید خودرا با این مسئله تطبیق دهند.البته این بیماری به راحتی درمان میشود.اما ضایعات پوستی به راحتی نیز عود میکنند.برای جلوگیری از عودبیماری مهمترین مسئله نرم نگه داشتن پوست بچه است.برای نرم نگه داشتن پوست کودک دوکار اساسی لازم است.اول استفاده ازشویندههای ملایم درحمام ودوم استفاده ازکرم های نرم کننده مناسب بلافاصله بعداز حمام .

حمام این بچه ها باید کوتاه باشد.ازآب ولرم استفاده شود.بعدازحمام پوست به آرامی و با نرمی خشک شود.(حوله را محکم روی پوست بچه نکشید)قبل از اینکه رطوبت پوست از بین برود کرم مرطوب کننده مناسب که توسط متخصص پوست تجویزشده بمالید. اگرمالیدن کرم مرطوب کننده با ماساژ پوست همراه شود بهتر است. وقتی نواحی از پوست قرمز ملتهب وخارش دار میشوند باید دارو استفاده شود.

البته راحتترین ودردسترس ترین دارو برای کنترل ضایعات پوستی پمادهای کورتونی است.بهتر است این پمادها زیر نظر متخصص پوست مصرف شوند.زیرا این پمادها دارای عوارض هستند.عوارض این داروها زیر نظر متخصص پوست قابل مدیریت وپیشگری است.بخصوص اینکه لازم است از این داروها بمدت طولانی استفاده شود.همچنین پمادهای غیرکورتونی هم وجودارند.بخاطر قیمت بسیار بالای آنها وهمچنین دلایل دیگر فقط درشرایطی که مجبور باشیم استفاده میکنیم.

سوال وجواب
آیا انواع غذاها با آتوپیک درماتیت یا اگزمای سرشتی ارتباط دارند؟
درتعدادی از کودکان مبتلا به اتوپیک درماتیت برخی غذاها ممکن است منجر به تشدید ضایعات اگزمائی شوند.شایعترین اینها سفیده تخم مرغ،شیرگاو وفراوردههای آن ،انواع آجیل وخشکبار، شکلات وحلزون صدفدار که مورد اخیر در ایران چندان مصرف ندارد.این غذاها ممکن است باعث تشدید ضایعات اگزمائی شوند.یعنی اینها عامل اصلی ایجاد بیماری نیستند.نکته مهم اینکه کودک درسن رشد نباید محدودیت غذائی بدون دلیل ایجادکرد.

چه عوامل محیطی ممکن است منجر به تشدید ضایعات اگزمائی شوند؟
لباس پشمی لباس با الیاف مصنوعی ،گردوخاک،برخی فلزات جواهرالات و بدلیجات وهمچنین برخی کرمها ولوسیونها که حاوی عطر وموادنگهدارنده باشند ممکن است منجر به تشدید ضایعات شوند.باید تاحد امکان از این موارد دوری کرد.

آیا آزمایشات خونی وپوستی برای تشخیص این بیماری وجودادرد؟
خیر تشخیص این بیماری برمبنای مشاهدات بالینی و معاینه پزشک متخصص پوست می باشد. بیماری آتوپیک درماتیت یا اگزمای سرشتی طیف وسیع دارد.میتواند فقط بصورت خشکی واگزمای مختصر روی گونه ها ویا منتشر وشدید درسرتاسر بدن باشد.بین دوسر این طیف نیز درجات مختلفی ازدرگیری پوست میتواند وجودداشته باشد.اگر بیمار شما مبتلا به نوع شدید و منتشر بیماری است،نگران نباشید برای این موارد نیز درمانهای خاص مثل انواع داروهای خوراکی و یا اشعه درمانی وجودارد.

علت بوجودآمدن این بیماری ژنیتیکی است البته عوامل تشدید کننده همانگونه که دربالا گفته شد وجوددارد. تئوریهای دیگری هم وجوددارند.که البته اینها بیشتر از یک فرضیه نبوده وهنوز به اثبات نرسیده اند.مثلاًیک تئوری برمبنای مشاهده شیوع بالاتر این بیماری در کشورهای صنعتی وافرادشهرنشین ،مواجه کمتر با انواع میکروبها وبه اصطلاح عامیانه پاستوریزه بزرگ شدن بچه ها را در بوجودآمدن بیماری دخیل میداند.البته این فقط یک تئوری است وهنوز به اثبات نرسیده است.واین به این معنی نیست که مابهداشت را رعایت نکنیم تا کودکانمان مبتلا به این بیماری نشوند.چون خیلی وقتها این بیماری از دو ماهگی آغاز میشود.یعنی سنی که کودک هنوز امکان مواجهه با محیط بیرون رانداشته است.