توصیه هائی در مورد کاهش وزن

شبکه اطلاع رسانی پزشک آن لاین [ پرتال اطلاع رساني ]آدرس وب سایت : www.pezeshkonline.ir

با توجه به شیوع چاقی در جامعه بشری (پیش از یک میلیارد نفر در جهان) و ارتباط مستقیم آن با فراوانی بیماریهای مختلف از جمله بیماریهای قلبی عروقی، اسکلتی، ... وهزینه گزافی که بواسطه ی ناتوانی های ناشی از چاقی بر جامعه تحمیل می شود، پیدا کردن راه حل مناسب برای مبارزه با آن همواره دغدغه ی بسیاری از افراد مبتلا به آن و واحدهای بهداشت ودرمان هر جامعه است.
ولی چیزی که باعث نگرانی است، اقدام خودسرانه برخی افراد به قصد کاهش وزن با توسل به روش های نادرست و یا گرفتن مشاوره از افرادی است که صلاحیت کافی در این زمینه ندارند.
به منظور آشنایی شما خواننده عزیز با روش های نادرست و غیر علمی کاهش وزن، در اینجا بطور خلاصه اشاره ای به آنها می کنیم:
- حذف یک یا دو وعده غذائی (نظیر شام) از برنامه غذایی روزانه
- حذف گروهی از مواد غذایی از سبد غذائی روزانه (نظیر مواد نشاسته ای، چربی ها و یا مواد قندی)
- استفاده از رژیم های مطلق (نظیر رژیم آب، رژیم سوپ و ...)
- استفاده از داروهای لاغری با یا بدون رژیم
- پناه بردن به ورزش های سخت و سنگین به قصد کاهش وزن
- استفاده از روش های جراحی نظیر کوچک کردن معده- زیتگ یا بالن معده و یا بای پاس معده

و اما چرا چنین روش هایی کارساز نیستند و یا اگر با نتایج مقطعی و بدون اثرات ماندگار و یا عوارض کوچک و بزرگ همراهند؟
- از نظر علم تغذیه روزانه هر فرد بایستی به صورت متعادل و منسقم در وعده های مشخص و میان وعده های با اندازه از مواد غذائی مصرف نماید. به این ترتیب افرادی که اقدام به حذف وعده شام می نمایند تا از این رهگذر از وزن خود بکاهند اکثرا بواسطه عدم تعادل در مصرف مواد غذائی از این روش نتیجه ای پایدار نمی گیرند.

در یک مطالعه اخیر برگرفته از ژورنال Obesity نشان داده شده که در گروهی از افراد مورد مطالعه که سعی شد به وعده شام در دستور رژیمی آنها اهمیت داده شود و حتی میزان مناسبی کربوهیدرات در این وعده گنجانده شد، نتایج آزمایشات حاکی از آن بود که کاهش وزن و کاهش محیط کمر و بافت چربی در این گروه بیشتر از گروه کنترل بود که در آنها وعده ی شام حذف شده بود و یا حداقل مقدار در نظر گرفته شده بود.
همچنین گرسنگی در گروه آزمایش کمتر بود و در برخی فاکتورهای خونی نظیر قند خون ناشتا، میانگین غلظت انسولین خون، مقاومت به انسولین، کلسترول توتال، کلسترول HDL و LDL بهبودی حاصل گردید.

- در برنامه غذائی مناسب و سالم تنوع مواد غذائی از گروه های 5 گانه هرم غذائی (نان و غلات- میوه و سبزیجات- شیر و لبنیات- مواد پروتئینی- چربی ها) در نظر گرفته شود. بدین ترتیب افرادی که به قصد کاهش وزن مبادرت به حذف گروهی از مواد غذائی در سبد غذایی خود می نمایند از این اصل بدیهی تغذیه سالم پیروی نکرده و اگر به مدت زیاد این محرومیت ها را تحمل نمایند احتمالا دچار عارضه می شوند.
- در مورد رژیم های مطلق (رژیم سوپ و ...) با توجه به توضیحات اخیر پر واضح است که روشی نادرست و غیر علمی است و گرچه ممکن است برای فرد نتایج کوتاه مدت در برداشته باشد، باید بدانیم که حد احتمال قریب به تخمین نتایج ماندگاری بدنبال نخواهد داشت.
- در مورد مصرف داروهای لاغری باید گفت متاسفانه در بسیاری موارد مصرف کننده ها توسط افراد سودجو و یا ناآگاه تشویق می شوند و شما عزیزان باید با آگاهی بیشتر از مکانیسم اثر و عوارض احتمالی این چنین داروهائی، تحت تاثیر تبلیغات غیر علمی قرار نگیرید.

از طرفی تجربه نشان داده است که با برنامه ریزی صحیح و علمی از طرف پزشک تغذیه و یا کارشناس بهمراه ورزش کافی و اصلاح عادات غذائی و حتما در صورت لزوم Lifestyle (روش زندگی) می توان در اکثر موارد، از مصرف داروهای معمولی برای لاغری ( حتی با تائید FDA و فارماکوپه) بی نیاز بود.

- و اما باید توجه کرد که برای کاهش وزن مناسب همواره داشتن رژیم غذائی اصولی درست به مشابه فونداسیون برای یک ساختمان و ورزش به مانند نمای ساختمان است. پس اقدام به ورزش های سنگین و یا اختصاص دادن ساعات طولانی در طول روز و هفته به ورزش در یک زمان محدود تاثیر عمیق ماندگار در کاهش وزن نمی گذارد.
- بکارگیری روش های جراحی فقط در موارد خاص و با مشاوره بین پزشک تغذیه و جراح جهت رهانیدن فرد بیمار از وضعیت اضطراری ناشی از چاقی توصیه می گردد.
بنابراین بسیار ساده انگاری است که تصور کنیم می توان به یک رژیم غذائی کوتاه مدت بدون مشاوره، و یا استفاده از دارو و یا جراحی تمام معضل چاقی خود را از بین برده و در دراز مدت آن را حفظ کنیم.