علت و انواع روش های پیشگیری از آرتروز مفصل لگن و ران

دکتر علی فرخانی [ متخصص طب فیزیکی و توانبخشی ]آدرس وب سایت : www.drfarkhani.com
آدرس مطب : اصفهان، خیابان شمس آبادی، چهارراه قصر، روبروی بانک ملت، کوی26 تلفن مطب : 32367465 - 031

مفصل لگن در بالای استخوان ران و لگن خاصره شکل گرفته است. عملکرد اصلی آن تحمل وزن بدن و ممکن کردن حرکت پاها می باشد. مفصل لگن شامل یک گوی در بالای استخوان ران بوده که در داخل یک حفره جای گرفته است.

آرتریت التهابی زمانی رخ می دهد که سیستم ایمنی بدن بیش فعال می گردد و به بافت های سالم حمله می کند. غضروف (که بطور معمول نقش ضربه گیر استخوان ها را در مفصل لگن دارد) آسیب می بیند. این امر مانع حرکت راحت مفصل می شود. چنین عارضه ای می تواند همزمان چندین مفصل در کل بدن و بسیاری از اندام ها مانند پوست، چشم ها و قلب را درگیر کند.

آرتروز لگن یک بیماری مزمن است که بروز آن می تواند ماه ها یا سال ها بطول بیانجامد. در صورتی که بیماران هر یک از علائم مرتبط با این بیماری را از خود نشان دهند باید به دنبال درمان فوری از یک متخصص طب فیزیکی باشند. پس از تشخیص، متخصص می تواند یکی از روش های درمانی مختلف را انتخاب نماید.

انواع آرتروز لگن

انواع آرتروز به شرح زیر می باشند:

استئوآرتریت: استئوآرتریت شایع ترین نوع آرتریت می باشد که در طول زمان به غضروف آسیب می زند و معمولاً موجب علائم دردناک می گردد. این بیماری زمانی رخ می دهد که غضروف محافظ در لبه های استخوان ها به تدریج فرسایش پیدا می کند.

روماتیسم مفصلی: در روماتیسم لگن، سینوویم ضخیم و ملتهب می شود و موادی شیمیایی تولید می کند که به غضروف مفصلی موجود بر روی استخوان حمله کرده و آن را نابود می کند. روماتیسم مفصلی اغلب یک مفصل مشخص را در دو طرف بدن درگیر می کند بنابراین هر دو لگن ممکن است آسیب ببینند.

اسپوندیلیت آنکیلوزان: اسپوندیلیت آنکیلوزان التهاب مزمن ستون فقرات است که اغلب موجب درد و خشکی پایین کمر می شود. این بیماری ممکن است سایر مفاصل از جمله ران را نیز درگیر کند.

لوپوس اریتماتوی سیستمیک: لوپوس اریتماتوی سیستمیک می تواند موجب التهاب در هر بخش از بدن شود و غالباً بر مفاصل، پوست، و سیستم عصبی تاثیر می گذارد. این بیماری در بیشترین موارد در زنان جوان اتفاق می افتد. افراد مبتلا به لوپوس اریتماتوی سیستمیک بیشترین مورد ابتلا به استئونکروز لگن را دارند، این بیماری موجب مرگ سلول های استخوان می شود، ساختار استخوان را ضعیف می کند و منجر به آرتروز ناتوان کننده می گردد.

آرتریت پسوریاتیک: آرتریت پسوریاتیک یک آرتریت التهابی است که در ارتباط با پسوریازیس پوست مشاهده می شود. این بیماری موجب درد و تورم مفصل می گردد که اگر التهاب کنترل نشود، می تواند منجر به آسیب مفصل شود.

دلایل آرتروز لگن

پیش بینی اینکه چه شخصی مبتلا به آرتروز لگن می شود، ممکن نیست. هر چند برخی عوامل خطر وجود دارند که ممکن است احتمال ملتهب شدن لگن را افزایش می دهد.

این عوامل خطر عبارتند از:

1. ژنتیک
2. بیماری های لگن در کودکی شامل دیسپلازی پیشرونده مفصل ران
3. بیماری لگ کالو پرتس و لغزش اپی فیز سر استخوان ران (SCFE)
4. بیماری های اکتسابی مانند بافت مردگی بی خونی (آواسکولار نکروز) در صورت عدم درمان یا شکست درمان می توانند منجر به آرترزو لگن شوند.
5. بافت مردگی بی خونی می تواند در اثر مصرف بیش از حد الکل، برخی داروها (شامل پردنیزون که یک استروئید پزشکی است) و برخی شرایط پزشکی که بر لخته شدن خون تاثیر م یگذارند، ایجاد شود.
6. تغییرات در آناتومی لگن (شکل مفصل لگن) از جمله یک بیماری که سندرم گیرافتادگی مفصل رانی-لگنی نامیده می شود می تواند موجب التهاب مفصل لگن شود.
7. ضربه شدید: شکستگی ها (شکستگی استخوانها) یا در رفتگی ناشی از ضربه در گوی موجود در حفره ی لگن می تواند در برخی مواقع موجب آرتروز لگن شود.
8. چاقی بیش از حد

علائم آرتروز لگن

• درد لگن ، کشاله ران، کمر یا ران
• درد در هنگام بلند شدن. یک درد بسیار بد و خاص در هنگام ایستادن پس از نشستن های طولانی مدت
• خشکی مفصل
• صدا دادن و تق تق لگن
• لنگ زدن یا تلو تلو خوردن
• از دست دادن عملکرد مفصل ران
• هر نوع درد، تورم یا حساسیت به درد در مفصل ران
• کاهش دامنه حرکتی
• تغییر شکل در مفصل و تفاوت در طول پاها (در صورت آرتریت پیشرفته)
• حمله شدید و ناگهانی علائم بیماری

تشخیص آرتروز لگن

به منظور تشخیص علت آرتروز لگن ، پزشک در ابتدا با بیمار صحبت میکند، و از بیمار می خواهد که علائم خود را توضیح دهد و سپس یک معاینه ی فیزیکی برای کنترل دامنه ی حرکتی لگن و بررسی تورم و نقاط درد انجام می دهد.

با توجه به علائم، ممکن است پزشک سایر آزمایش ها را به عنوان بخشی از فرایند تشخیص تجویز کند، این آزمایش ها عبارتند از:

1. ام آر آی
2. سونوگرافی
3. اسکن استخوان
4. تست های آزمایشگاهی

درمان آرتروز لگن

دارو درمانی

• مسکن: داروهای مسکن مانند استامینوفن (مثلاً تایلنول) بطور متداول برای تسکین درد تجویز می شوند.
• داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی: این داروها برای کاهش تورم و التهاب تجویز می شوند و عبارتند از: آسپرین، ایبوپروفن (مانند ادویل)، ناپروکسن (مانند Aleve) یا مهارکننده های انتخابی cox-2 (مانند سلبرکس).

تزریق استروئید و اسید هیالورونیک

• اوزون تراپی: اکسیژن، اوزون ، هیدروژن پراکسید یا آب اکسیژنه برای تسریع بهبود بافت های آسیب دیده مورد استفاده قرار می گیرند.
• پی آر پی: تزریق پلاکت های خونی خود بیمار، پلاکتهای غلیظ شده، بهبودی رباط ها، غضروف و تاندون های آسیب دیده را به طور طبیعی افزایش می دهند.

لیزر درمانی

• در لیزر درمانی از طول موج مشخصی از نور بر روی بافت آسیب دیده استفاده می شود تا با کاهش سریع التهاب در مفصل و در نتیجه کاهش درد موجب تسریع روند بهبودی گردد. لیزر درمانی جهت آرتریت لگن را می توان برای درد ناشی از آرتروز و روماتیسم مفصلی استفاده کرد.

مگنت درمانی

• در مگنت درمانی از مغناطیس های با اندازه و قدرت های مختلف برای تسکین درد و درمان بیماری در بدن استفاده می شود. درد آرتروز لگن و روماتیسم مفصلی را می توان با مگنت درمانی درمان کرد.

شاک ویو درمانی

• سیستم شاک ویو درمانی وسیله ای است که پالس های الکتریکی را از خود ساطع می کند؛ این روش برای درمان درد عضلانی اسکلتی مورد استفاده قرار می گیرد. شاک ویو درمانی را می توان برای درمان بیماری و درد آرتروز لگن استفاده کرد.

درمان از طریق تحریک الکتریکی عصب از راه پوست (TENS)

• این روش نوعی درمان است که در آن از جریان الکتریکی با ولتاژ کم برای تسکین درد مزمن و حاد استفاده می شود. درمان با TENS می تواند درد ناشی از روماتیسم مفصلی را برطرف کند.

فیزیوتراپی

• درمان فیزیوتراپی برای بیماران مبتلا به این بیماری به منظور به تاخیر انداختن زوال مفصل لگن، کاهش علائم و افزایش قدرت، دامنه ی حرکتی و عملکرد مفصل ران بسیار ضروری است.

این درمان ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• ورزش هایی جهت بهبود قدرت، انعطاف پذیری، پایداری، تعادل و عملکرد تنه بدن
• ماساژ بافت نرم
• الکتروتراپی (مانند اولتراسوند)
• درمان های دستی مفصل
• درمان با یخ یا گرما
• آب درمانی
• بازآموزی راه رفتن
• توصیه هایی برای اصلاح فعالیت و شیوه ی زندگی
• توصیه به مصرف مواد ضد التهابی و مکمل (مانند روغن ماهی، گلوکوزامین و کندرویتین)
• کاهش وزن در صورت لزوم
• توصیه به استفاده از کفی یا کفش های طبی

ورزش

• ورزش های زیر بطور متدوال برای بیماران مبتلا به این بیماری پیشنهاد می شود. فیزیوتراپیست ورزش های مناسب و اختصاصی را با توجه به وضعیت بیمار توصیه خواهد کرد.

فلکشن ران

دور کردن ران

چرخش ران به سمت بیرون

پل زدن

حرکت صدف

حالت کبرا​

بغل کردن زانو از دو طرف

بغل کردن یک زانو

حرکت پرنده- سگ

کشش فلکسور ران

کشش باسن

حرکت اسکات با یک و دو پا

روش های جراحی آرتروز لگن

هنگامی که درمان های غیر جراحی برای این بیماری موفقیت آمیز نباشند، گزینه های جراحی شامل موارد زیر در نظر گرفته می شود.

• آرتروسکوپی
• استئوتومی
• ترمیم لگن
• تعویض کامل مفصل ران

پیشگیری از آرتروز لگن

• حفظ وزن مطلوب بدن
• ورزش و فعالیت های جسمی منظم
• پرهیز از اعمال فشار تکراری بر مفصل از جمله: فشار بیش از حد، وضعیت قرارگیری نامناسب بدن و خستگی عضلانی
• جلوگیری از آسیب دیدن مفاصل
• محافظت از مفاصل
• حفظ وضعیت قرارگیری صحیح بدن
• وضعیت مناسب بدن