اگزما چیست و علت ایجاد آن کدام است؟

کلینیک پوست ارکیده [ پوست ، مو و زیبایی ]آدرس وب سایت : www.orkideclinic.ir
آدرس مطب : شهرکرد ، خیابان فردوسی ، حدفاصل چهارراه مولوی و چهارراه فردوسی ، مجتمع پالادیوم ، طبقه دوم تلفن مطب : 32263360 - 038

اگزما یکی از بیماری های رایج پوستی است که به دلیل علائم خاص خود می تواند شخص را به شدت درگیر و زندگی روزانه را دشوار کند. ریشه دقیق اگزما هنوز مشخص نشده است؛ اما متخصصان عوامل ژنتیکی و محیطی را در به وجود آمدن این عارضه دخیل می دانند. اگزما می تواند نواحی مختلفی مثل دست، پا، صورت، دور لب و حتی ناحیه تناسلی را درگیر کند.

علت ایجاد اگزما

یافتن علت اگزما یک مشکل بزرگ است و پزشکان هنوز علت دقیق آن را نمی دانند. برخی معتقدند که ناشی از فعالیت بیش ازحد سیستم ایمنی بدن در پاسخ به عوامل ناشناخته و محرک های محیط زیست است. اگزما اغلب در خانواده هایی شایع است که سابقه آلرژی و یا آسم دارند.

• تماس با مواد خشن و یا خارش زا همچون پشم
• آب وهوا و دمای بیش ازحد گرم و یا بیش ازحد سرد
• حیوانات
• استرس
• دود سیگار
• غذاهایی که باعث واکنش های حساسیتی می شوند؛ مثل گندم، لبنیات، آجیل، شکلات
• مواد شیمیایی موجود در صابون و یا مواد شوینده، عطرها و اسانس ها
• مواد شیمیایی موجود در محصولات مراقبت از پوست لوازم آرایشی
• مواد شیمیایی خانگی و سموم و …

علائم اگزما

موارد زیر از نشانه های اگزما هستند:

• خارش شدید
• قرمزی پوست
• جوش های ریز
• پوسته پوسته شدن پوست
• خشکی پوست

روش تشخیص اگزما

برای تشخیص این بیماری نمی توان آزمایش مشخصی را معرفی کرد. با ظاهر شدن بثورات پوستی و نشانه های بیماری، پزشک معاینه بدنی را انجام می دهد و در صورت نیاز شما را به یک پزشک پوست یا آلرژی ارجاع می دهد. گاهی ممکن است انواع اگزما با دیگر بیماری ها اشتباه گرفته شود. پزشک سوا لاتی در مورد سابقه ی بیماری های آلرژیک در خانواده می پرسد و در مورد حساسیت غذایی و آسم، سؤالاتی می کند تا با رد احتمال سایر بیماری ها، اگزما تشخیص داده شود. لازم است شما نیز اطلاعات لازم در مورد شدت بیماری و نحوه بروز آن را به پزشک خود بدهید.

انواع اگزما

حداقل 11 نوع شرایط پوستی وجود دارند که اگزما ایجاد می کنند. برای داشتن یک برنامه درمانی اصولی، تفکیک هر یک از آنها مهم است. انواع این بیماری شامل موارد زیر هستند:

1. درماتیت آتوپیک: پایه ژنتیکی دارد و نوع متداول اگزما است. درماتیت آتوپیک اغلب در اوایل زندگی در افرادی که مستعد ابتلا به آلرژی هستند شروع می شود. از لحاظ ظاهری، بثورات روی گونه ها، گردن، آرنج، زانوها و مچ پا رخ می دهد.
2. درماتیت تحریک پذیر: این حالت هنگامی رخ می دهد که پوست به طور مکرر در معرض شستشوی بیش از حد یا مواد سمی قرار داشته باشد.
3. درماتیت تماسی آلرژیک: پس از قرار گرفتن در معرض مکرر مواد آلرژن، سیستم تشخیص ایمنی بدن در فعال می شود و درماتیت ایجاد می کند. یک نمونه از این مورد «آلرژی پیچک سمی» است.
4. درماتیت استاز: معمولاً تورم در قسمت های پایینی پای افرادی که گردش خون ضعیفی در رگ های پا دارند، رخ می دهد.
5. عفونت های قارچی: این نوع می تواند الگویی مشابه با بسیاری از انواع دیگر اگزما ایجاد کند، اما عفوت قارچی را می توان با نمونه گیری در زیر میکروسکوپ موردبررسی قرار داد.
6. جَرَب یا گال: این بیماری در اثر آلودگی توسط انگلی به نام «سارکوپتس» ایجاد می شود و ممکن است بثوراتی شبیه به سایر اشکال اگزما ایجاد کند.
7. پومفولیکس: این یک وضعیت پوستی شایع، اما ضعیف است که به طور سنتی روی دست ها و گاهی اوقات پاها اثر می گذارد. با تولید یک بثورات خارش دار که متشکل از تاول های ریز (وزیکول) است، نواحی انگشتان پا و کف پا را مورد حمله قرار می دهد.
8. لیکن سیمپلکس کرونیکوس یا نورودرماتیت موضعی: پلاک های ضخیم پوستی ایجاد می کند که معمولاً بر روی شانه ها و گردن مشاهده می شود.
9. درماتیت نومولار: این اصطلاح غیراختصاصی منسوب به پلاک های شبیه سکه پول است که باعث پوسته پوسته شدن سطح پوست می شود. این نوع اگزما اغلب در پاهای افراد مسن ایجاد می شود.
10. درماتیت سبورئیک: باعث ایجاد بثوراتی در پوست سر، صورت، گوش و گاهی اوقات در وسط سینه در بزرگسالان می شود. در نوزادان به صورت جوش های ریز در پشت گوش نمایان می شود و می تواند بسیار گسترده بوده و تمام بدن را درگیر کند.

درمان اگزما

اگزمای مزمن می تواند با شست وشو با آب و بعد ازآن مصرف مرطوب کننده (کرم مرطوب کننده یا لوسیون) بهبود پیدا کند. اگزمای خفیف می تواند با کرم بدون نسخه ۱ درصد هیدروکورتیزون به صورت مؤثر درمان شود. کرم بتامتازون یک کورتیکواستروئید موضعی قوی است که به عنوان استروئیدهای موضعی شناخته شده است. از استروئیدهای موضعی علاوه بر خاصیت مرطوب کنندگی (نرم کننده ها) برای درمان بیماری های التهابی پوست مانند اگزما و درماتیت استفاده می شود. بتامتازون با کاهش التهاب، خارش و قرمزی علائم مشکل پوستی را تسکین می دهد. بتامتازون یک درمان قطعی برای اگزما نیست؛ اما به تسکین علائم کمک می کند.

آگاهی از اینکه چه عاملی باعث حساسیت دست شما شده و مراقبت از پوست دست در خانه و محل کار، می تواند شمارا در برابر خارش پوست دست محافظت کند. برخی از روش ها برای کنترل و درمان اگزما بی تأثیر نیست که این روش ها شامل:

• شستن بدن با آب ولرم
• خشک کردن دست ها و استفاده از مرطوب کننده
• از تمیزکننده های بدون الکل و آنتی باکتریال استفاده نکنید.
• استفاده از دستکش های نخی زمانی که کارهای روزمره خانه را انجام می دهید.
• در زمان کار با مواد غذایی مانند سیب زمینی، پیاز، فلفل، گوشت و میوه های اسیدی مانند گوجه و مرکبات از دستکش های یک بارمصرف استفاده کنید.
• ظرف ها و لباس ها را با دست نشویید. اگر امکان استفاده از یک ماشین ظرف شویی یا لباسشویی را ندارید، این کار را زیر شیر آب و با استفاده از یک دستکش ساق بلند انجام داده و از نفوذ آب داغ به دست خود جلوگیری کنید.

پیشگیری از اگزما

رعایت موارد زیر می تواند در جلوگیری از اگزما یا تشدید آن مؤثر باشد:

• استفاده از مرطوب کننده پوست در طول روز، حتی در صورت نداشتن علائم بیماری، زیرا استفاده از مرطوب کننده بعد از استحمام باعث می شود که رطوبت پوست شما حفظ شود.
• استفاده از روغن های مناسب و مرطوب کننده در آب حمام، برای افرادی که دارای پوست خشک و مستعد اگزما هستند.
• استفاده از مرطوب کننده های مختلف موجود در بازار، با صلاحدید پزشک برای جلوگیری از ایجاد حساسیت پوستی لازم است.
• استفاده از لباس های نخی و پنبه ای، استفاده از صابون های ضد باکتریایی، استفاده از آب ولرم و دوش کوتاه مدت، ماساژ آرام پوست بدن و استفاده از حوله نرم، پرهیز از خوردن غذاهای آلرژی زا نیز در جلوگیری از حساسیت پوستی مؤثر است.
• عدم استفاده مستقیم از حلال های ضدعفونی کننده، پرهیز از قرار گرفتن مستقیم در برابر گرما، سرما و نور خورشید، استفاده از مرطوب کننده در زمستان و تابستان در بهبود بیماری کمک کننده است.
• استفاده از دستکش یا بانداژ کردن محل زخم و بثورات در افراد مبتلا به حساسیت پوستی برای جلوگیری از خارش پوست، توصیه می شود. همچنین کوتاهی ناخن ها هم از موارد ضروری به شمار می آید.

بیماری اگزما، یک نوع بیماری پوستی شایع در سراسر جهان است که می تواند در تمام نواحی پوست بدن ظاهر شود. این بیماری انواع مختلفی دارد که نوع آن بستگی به تماس فیزیکی با مواد آلرژی زا یا حساسیت های فردی دارد. همه افراد در هر سنی می توانند به این بیماری مبتلا شوند، ولی نوع خفیف آن بعد از سال ها با درمان های صحیح و به موقع ممکن است که از بین برود. بعضی از انواع آن فقط قابل کنترل هستند.