چگونه تومور خوش خیم و بدخیم پستان را از هم تشخیص دهیم؟

دکتر سید محمد رضا حکیمیان [ بورد جراحی و فلوشیپ جراحی سرطان ]آدرس وب سایت : www.drhakimian.com
آدرس مطب : اصفهان ، خیابان توحید میانی ، کوچه 23 تلفن مطب : 36294896 - 031

تفاوت تومورهای بدخیم با خوش‌خیم پستان از جنبه‌های مختلفی مانند رشد، رفتار سلولی و تأثیر بر سلامت بدن حائز اهمیت است. در حالی که تومورهای خوش‌خیم معمولاً محدود به یک ناحیه باقی مانده و خطری برای جان بیمار ایجاد نمی‌کنند، تومورهای بدخیم با رشد غیرقابل‌کنترل و تهاجم به سایر بافت‌های بدن، می‌توانند زندگی فرد را به خطر بیندازند. آگاهی از این تفاوت‌ها می‌تواند به تشخیص زودهنگام و انتخاب روش درمان مناسب کمک کند. در ادامه، جزئیات این تفاوت‌ها به صورت کامل بررسی شده است.

تفاوت تومورهای بدخیم با خوش خیم پستان

تفاوت اصلی تومور بدخیم پستان با تومور خوش‌خیم در این است که روند تکثیر سلول‌ها در تومور خوش‌خیم پستان در مرحله مشخصی متوقف می‌شود، اما در تومورهای بدخیم، رشد سلول‌ها به صورت غیرقابل‌مهار ادامه می‌یابد. این رشد بی‌رویه در تومورهای بدخیم، که همان سرطان است، می‌تواند تا جایی پیش برود که در صورت عدم درمان، عملکرد تمامی قسمت‌های بدن را مختل کرده و حتی باعث از کار افتادن آن‌ها شود. اما در تومورهای خوش‌خیم، چنین گسترش و خطری وجود ندارد.iiji

برای درک بهتر تفاوت‌ها، جدول زیر به صورت خلاصه ویژگی‌های اصلی این دو نوع تومور را مقایسه کرده است:

علائم توده بدخیم پستان

وجود توده در پستان

• شایع‌ترین علامت سرطان پستان، وجود توده‌ای بدون درد است که در حدود 75 درصد موارد توسط خود بیمار، به‌صورت اتفاقی یا در معاینات ماهانه، کشف می‌شود. توده پستان می‌تواند خوش‌خیم یا بدخیم باشد و تشخیص دقیق نوع آن تنها توسط پزشک متخصص انجام می‌گیرد. توده‌های بدخیم معمولاً غیرمتحرک، سفت، و بدون درد هستند.

ترشح از نوک پستان

• هرچند ترشحات از نوک پستان معمولاً در بیماری‌های خوش‌خیم مشاهده می‌شود، اما به دلیل احتمال وجود سرطان، بررسی دقیق آن ضروری است. از مهم‌ترین ترشحات مرتبط با سرطان پستان، می‌توان به ترشحات خونی اشاره کرد. ترشحاتی که به‌صورت خودبه‌خود خارج می‌شوند، همراه با توده باشند یا از یک پستان و یک مجرا خارج شوند، نیازمند ارزیابی‌های دقیق‌تر هستند.

بزرگ شدن غدد لنفاوی زیر بغل

• یکی از شایع‌ترین محل‌های تهاجم توده‌های بدخیم پستان، غدد لنفاوی زیر بغل است. البته در سرطان سایر اعضای بدن، مانند ریه‌ها، تخمدان‌ها، کبد، کلیه، و معده نیز ممکن است این غدد درگیر شوند. با این حال، سرطان پستان اصلی‌ترین دلیل تهاجم به این غدد محسوب می‌شود.

بزرگ شدن یکی از سینه‌ها

• در حالت طبیعی، سینه‌ها ممکن است کمی نامتقارن باشند. اما در صورت وجود توده‌های بدخیم، عدم تقارن بیش از حد معمول در سینه‌ها مشاهده می‌شود.

تغییرات پوست پستان

توده‌های بدخیم می‌توانند باعث تغییراتی در پوست پستان شوند، از جمله:

• فرورفتگی یا کشیدگی پوست به دلیل درگیری بافت‌های اطراف توده و کوتاه شدن رباط‌های نگه‌دارنده.
• ظاهر شدن حالت پوست پرتقال روی پستان.
• بثورات پوستی همراه با قرمزی، خارش، سوزش یا تورم در ناحیه پستان.

توجه داشته باشید که این تغییرات ممکن است در توده‌های خوش‌خیم نیز دیده شوند.

تغییرات نوک پستان

تغییرات نوک پستان از علائم شایع سرطان پستان هستند که شامل موارد زیر می‌شوند:

• تورفتگی یا چرخش نوک سینه به سمت داخل.
• تغییر در رنگ نوک سینه‌ها.
• پوسته‌پوسته شدن همراه با خارش در نوک سینه.

تشخیص توده بدخیم پستان

تشخیص توده‌های بدخیم پستان به کمک روش‌های مختلفی انجام می‌شود که هر یک نقش خاصی در تأیید یا رد وجود سرطان دارند. در ادامه به اصلی‌ترین روش‌های تشخیصی اشاره می‌کنیم:

1. ماموگرافی

ماموگرافی یکی از رایج‌ترین روش‌های تشخیصی است که با تصویربرداری از بافت پستان، به شناسایی ماهیت توده کمک می‌کند. با این حال، نتایج ماموگرافی ممکن است گاهی نتایج کاذب (مثبت یا منفی) ارائه دهد؛ به همین دلیل، برای اطمینان بیشتر، معمولاً از تست‌های تکمیلی دیگر نیز استفاده می‌شود.

2. اولتراسوند (سونوگرافی)

اولتراسوند با ارائه تصاویری از داخل بافت پستان، اطلاعات دقیق‌تری درباره توده ارائه می‌دهد. این روش کمک می‌کند تا مشخص شود که توده جامد (احتمال بدخیم بودن) یا مایع (مانند کیست و احتمال خوش‌خیم بودن) است. همچنین، این تست برای بیمارانی که بافت سینه متراکم دارند (مانند زنان جوان) بسیار کارآمد است.

3. بیوپسی پستان

بیوپسی ، قطعی‌ترین روش تشخیص سرطانی بودن یا نبودن توده است. در این روش، نمونه کوچکی از بافت پستان برداشته و برای بررسی‌های میکروسکوپی به آزمایشگاه ارسال می‌شود. نتایج بیوپسی اطلاعات کاملی درباره نوع، درجه و رفتار سلولی توده ارائه می‌دهد.

روش‌های تکمیلی

در برخی موارد، پزشک ممکن است از تست‌های پیشرفته‌تری برای تکمیل تشخیص استفاده کند، از جمله:

• MRI پستان: برای شناسایی توده‌هایی که در ماموگرافی یا اولتراسوند مشخص نیستند.
• تست‌های ژنتیکی: برای شناسایی ارتباط ژنتیکی و احتمال بالای سرطان در خانواده.
• آنالیز هورمونی یا پروتئینی توده: برای تعیین رفتار بیولوژیکی توده و کمک به برنامه‌ریزی درمان.

تشخیص دقیق و به‌موقع توده‌های بدخیم، کلید درمان مؤثر و جلوگیری از پیشرفت بیماری است. پزشک متخصص با ترکیب نتایج این روش‌ها، بهترین تصمیم درمانی را برای بیمار اتخاذ می‌کند.

آیا تومور خوش‌خیم شیمی‌درمانی می‌شود؟

تومورهای خوش‌خیم، برخلاف تومورهای بدخیم، ماهیتی غیرسرطانی دارند و معمولاً نیازی به شیمی‌درمانی ندارند. این نوع تومورها اغلب رشد محدودی دارند و به سایر بافت‌ها گسترش پیدا نمی‌کنند. در اکثر موارد، درمان تومور خوش‌خیم شامل جراحی برای برداشتن توده است، به‌ویژه اگر باعث فشار بر اندام‌های اطراف یا بروز علائم ناراحت‌کننده شود. شیمی‌درمانی به دلیل ماهیت آن که بر سلول‌های سرطانی در حال تقسیم سریع اثر می‌گذارد، در تومورهای خوش‌خیم کاربرد ندارد. بااین‌حال، در موارد نادر، اگر توده به دلیل اندازه بزرگ یا قرارگیری در محل حساس به خطر تبدیل به بدخیمی مشکوک باشد، پزشک ممکن است بررسی‌های دقیق‌تری را انجام داده و روش درمانی مناسبی انتخاب کند.

آیا توده خوش‌خیم به بدخیم تبدیل می‌شود؟

در برخی موارد، توده‌های خوش‌خیم ممکن است در طول زمان تغییراتی پیدا کرده و به بدخیمی تبدیل شوند، اما این اتفاق بسیار نادر است. احتمال تبدیل توده خوش‌خیم به بدخیم بستگی به نوع تومور، محل آن، و عوامل ژنتیکی و محیطی دارد. برای مثال، برخی توده‌های خوش‌خیم مانند آدنوم‌های پیچیده در پستان یا پولیپ‌های کولون ممکن است در طول زمان به سرطان تبدیل شوند.

به همین دلیل، نظارت دوره‌ای بر توده‌های خوش‌خیم، به‌ویژه آن‌هایی که تغییرات غیرعادی در اندازه یا شکل دارند، اهمیت دارد. پزشکان ممکن است برای اطمینان از عدم بدخیمی توده، آزمایش‌های تصویربرداری مانند ماموگرافی یا MRI و در صورت لزوم بیوپسی را توصیه کنند. آگاهی و تشخیص زودهنگام می‌تواند از پیشرفت احتمالی بدخیمی جلوگیری کرده و به حفظ سلامتی کمک کند.