سونوگرافی دیجیتال چیست؟

دکتر جواد فرخی [ متخصص رادیولوژی و سونوگرافی ]آدرس وب سایت : www.doctorfarokhi.ir
آدرس مطب : اصفهان ، خیابان آمادگاه ، نبش بن بست میلاد ، ساختمان پارسه تلفن مطب : 31313731 - 031

سونوگرافی تشخیصی که همچنین با نام اولتراسوند نیز شناخته می شود، یک روش تصویربرداری است که از امواج صوتی با فرکانس بالا برای تولید تصاویر از ساختارهای بدن استفاده می کند. این تصاویر می توانند اطلاعات ارزشمندی را برای تشخیص و معالجه انواع بیماری ها و شرایط جسمی فرد ارائه دهند. سونوگرافی شامل انواع سونوی دو بعدی، سونوی سه بعدی ، سونوی چهار بعدی و سونوی داپلر می باشد. همچنین یک بررسی ایمن، غیر تهاجمی، دقیق و مقرون به صرفه می باشد که به تدریج به یک ابزار ضروری برای زنان و زایمان تبدیل شده است و نقش مهمی در مراقبت از هر زن باردار ایفا می کند. این روش تشخیصی از آنجایی که به جای تابش اشعه، از امواج صوتی استفاده می کند، کاملاً بی خطر و امن می باشد.

کاربرد سونوگرافی

این روش تشخیصی به دلایل بسیاری از جمله موارد زیر استفاده می شود:

• بررسی رحم و تخمدان ها در دوران بارداری و در نظر گرفتن سلامت کودک در حال رشد
• تشخیص بیماری های کیسه صفرا
• ارزیابی جریان خون
• راهنمایی پزشک جهت هدایت سوزن برای انجام بیوپسی یا درمان تومور
• معاینه توده در سینه
• بررسی غده تیروئید
• تشخیص مشکلات دستگاه تناسلی و پروستات
• ارزیابی التهاب مفاصل (سینوویت)
• ارزیابی بیماری های متابولیک استخوان

مزایای سونوگرافی

• بیشتر روش های سونوگرافی غیر تهاجمی بوده و برای انجام آنها از سوزن یا تزریق استفاده نمی شود.
• سونوگرافی بسیار بی خطر بوده و در آن از پرتوها استفاده نمی شود.
• از سونوگرافی به خوبی و راحتی می توان برای زیر نظر داشتن وضعیت زن باردار و جنین استفاده کرد.
• سونوگرافی تصاویر زنده ی دقیقی از وضعیت داخلی بدن ارائه می دهد، بنابراین به راحتی می توان از آن برای انجام نمونه برداری و یا آسپیراسیون استفاده کرد.

اجزاء دستگاه سونوگرافی

دستگاه های سونوگرافی از دو بخش اصلی پروب و مانیتور تشکیل می شوند. پروب ابزاری برای تولید امواج فراصوتی و ارسال و دریافت آن به داخل بدن بیمار است. پروب معمولاً به شکل یک میکروفون طراحی شده که توسط یک سیم به قسمت مانیتور متصل است. در حقیقت، پروب امواج فراصوتی را به داخل بدن بیمار ارسال کرده و اکوی این امواج را دریافت و به سیستم مانیتورینگ و اسکنرها ارسال می نماید. سپس اکوی دریافتی توسط سیستم کامپیوتری به تصاویر قابل تشخیصی تبدیل می شوند که می توان از آن عکس یا فیلم تهیه کرد. اصول کار این دستگاه، مانند دستگاه های سونار در سیستم های نظامی و دریایی است. دستگاه سونو شامل قطعات زیر می باشد:

• پروب یا Sound

انواع پروب:

1. پروب خطی Liner
2. پروب آندوکاویند یا واژینال
3. پروب Pectorial

• زاویه (کامپیوتر و …اعداد و ارقام را داریم که میتوان محاسباتی انجام داد و نماگیر را در نقاط مختلف Fix کرد و اندازه گیری کرد).
• مانیتور: تصاویر منعکس شده از امواج صوتی را میتوان در آن دید.

انواع سونوگرافی

انواع مختلف روش ها عبارتند از:

1. سونوگرافی ترانس واژینال : جهت تولید تصاویر سونوگرافی در داخل واژن مورد استفاده قرار می گیرند که ترانس واژینال اغلب در دوران اولیه بارداری استفاده می شود.
2. سونوگرافی معمولی: معاینه ای که از یک مبدل استفاده می شود و در نواحی مختلف بدن مانند شکم برای تولید تصاویر دو بعدی از جنین در حال رشد صورت می گیرد.
3. سونوگرافی تخصصی: این معاینه شبیه سونوگرافی معمولی است؛ اما این نوع معاینه یک مشکل مشکوک را هدف قرار می دهد و از تجهیزات پیچیده تر استفاده می شود.

اقدامات قبل از انجام سونوگرافی

• آماده سازی برای انجام سونوگرافی به نوع سونوگرافی بسته دارد. برای برخی از موارد، پزشک از بیمار می خواهد که از ۱۲ ساعت قبل از ملاقات ناشتا باشد. در این مدت نباید غذایی خورده شود و یا مایعات نوشیده شود.
• در دیگر موارد از بیمار خواسته می شود که تا ۲ ساعت قبل از سونوگرافی تا ۶ لیوان آب بنوشد و در این مدت از دفع ادرار خودداری کند. در این شرایط تا زمانی که سونوگرافی انجام می شود، مثانه باید پر باشد.

قیمت سونوگرافی

هزینه سونوگرافی را نمی توان به صورت دقیق مشخص کرد؛ زیرا این آزمایش به فاکتورهای مختلفی وابسته بوده و سونوگرافی از هر ناحیه هزینه متفاوتی دارد. در برخی آزمایشگاه ها به دلیل به روز بودن تجهیزات سونوگرافی و تجربه زیاد متخصص، قیمت سونوگرافی بیشتر می شود.

عوارض جانبی سونوگرافی

هیچگونه مدرکی دال بر مضر بودن سونوگرافی در صورتی که طبق دستورالعمل استفاده شود وجود ندارد. سونوگرافی سال های بسیاری است که برای تشخیص سلامت جنین و بارداری مورد استفاده قرار می گیرد. در صورتی که پزشک متخصص، سونوگرافی را درست و مطابق دستورالعمل انجام دهد کاملاً بی خطر است.