اختلالات عضلانی واسکلتی در دندانپزشکان1

دکتر محمد ابراهیم طاهریان [ متخصص جراحی استخوان و مفاصل ]آدرس وب سایت : www.drme-taherian.ir
آدرس مطب : تهران ، خیابان آفریقا ، چهارراه جهان کودک ، نبش کوچه صانعی ، برج امیر پرویز ، طبقه دوم ، واحد 23 تلفن مطب : 88878411 - 021

ساختار اناتومیک سر و گردن را میتوان شبیه یک توپ با وزن 4-5 کیلوگرم دانست که روی یک پایه قابل انعطاف قرار گرفته و ثبات ان با سیم هایی که همان عضلات هستند برقرار میگردد. عضلاتی باعث کشیدن سر به سمت جلو وپایین میشوندوعضلاتی سر را به سمت عقب میبرند.حداقل فشار روی ستون فقرات زمانی است که سر روی مرکز ستو ن فقرات قرار گرفته وحداقل فشار عضلانی لازم است تا سر را در این حالت نگه دارد. این شرایط به عنوان شرایط مطلوب و وضعیت خوب نامیده میشود (good posture ) عضلات پاراورتبرال گردنی به عنوان عضلات اکستانسور گردن وعضلاتی که در جلوی گردن قرار میگیرند به عنوان عضلات فلکسور یا خم کننده میباشند که از ان جمله میتوان عضله استرنوکلوییدو ماستویید را نام برد.

عضلاتی که به عنوان ثبات دهنده شانه عمل میکنند شامل :
1- قسمت پایینی و میانی عضله تراپزیوس
2- رومبوییدها
3- سراتوس انتریور
عضلات حرکت دهنده شامل :
1- اسکالن
2-استرنوکلوییدو ماستویید
3- پکتورالیسها
در وضعیت سر به جلو بلند شدن عضلات ثبات دهنده وسپس فاصله گرفتن انها از ستون فقرات باعث افزایش فشار روی عضلات گردن ( قسمت بالای تراپزیوس لواتور اسکاپولا ) شده و فشار روی دیسک را افزایش میدهد.در ناحیه کمری یک تعادل بین عضلات شکمی وعضلات ناحیه کمری وجود دارد . خم شدن به جلو باعث کشیدگی در عضلات اکستانسور ناحیه کمری شده و از طرفی ضعف عضلات شکمی که ثبات دهنده های عمفی میباشند ( مثل عضله ترانسورس ابدومینوس ) میشود . این عدم بالانس باعث فشار روی مهره های کمری ودیسک میشود. وضعیت نامناسب به صورت چرخش سر به سمت چپ و خم شدن به سمت راست میباشد. در دندانپزشکان که مجبور به کار در قسمت پایین و جلوی خود میباشند این حالت منجر به جلو قرار گرفتن سر وتغییر حالت شانه به صورت گرد شدن میشود. عکس 1 دو حالت را نشان میدهد .

در سمت راست ستون فقرات حالت طبیعی داشته ولی در سمت چپ وقتی سر به سمت جلو میاید ستون فقرات انحناهای طبیعی خود را از دست میدهد. در عکس 2 در سمت چپ لگن و ستون فقرات د ر حالت طبیعی است ولی در سمت رایست در حالت خم به جلو چرخش در لگن و کاهش لوردوز کمری مشهود است.در عکس3 پوزیشن نا مناسب ودر عکس 4 پوزیشن مناسب دیده میشود. در نمودار زیر وضعیتی که منجر به اختلالات عضلانی و اسکلتی میشوند را نشان میدهد.
وضعیت طولانی و غیر طبیعی
خستگی وعدم بالانس عضلانی
ایسکمی ونکروز عضلانی وایجا نقاط درد ناک
درد
انقباض عضلانی رفلکسی
عدم تحرک مفصل های مجاور و فشار روی عصب و ایجاد دیسک ستون فقرات
اختلالات عضلانی و اسکلتی

عکسهای 5 - 11 مربوط به نقاط دردناک است

به ازای هر 2-3 سانتی متر جلو امدن سر در حالت طبیعی نیرویی به اندازه 7-14 کیلو گرم لازم است تا سر را به حالت نرمال برگرداند. این به ان معنی است که مقدار نیروی کمتری وجود دارد که بتواند در مقابل نیروهایی که از خارج اعمال میشود مقاومت کند. در نتیجه این نیروها به ستون فقرات منتقل شده و باعث ایجاد دیسکهای ستون فقرات میشود. عکس 12وضعیت نرمال در سمت چپ و وضعیت هایی که فشار روی ستون فقرات را در وسط ودر سمت راست نشان میدهد را مشخص میکند.

اکثر مردم میتوانند در سن 80 سالگی بمانند 20 سالگی در حالت مستقیم وبدون خمیدگی قرار بگیرند اگر انها بتوانند انعطاف عضلات و بالانس قدرتی عضلات خود را نگه دارند. اگر قد در طی دوره کهولت بیش از 2-3 سانتیمتر کوتاه شود بیشتر مربوط به تغییر وضعیت و ابجاد خمیدگی است تا مربوط به فشار روی دیسکهای بین مهره ای .
شایع ترین علل که سبب اختلالات عضلانی واسکلتی در دندانپزشکان که در حالت ایستاده یا نشسته کار میکنند عبارتند از :
وضعیت طولانی وبدون تحرک
عادات شخصی در حین کار
حرکات تکرار شونده
وضعیت بد در حین کار یعنی سر به جلو خم شده و چرخش بدن وجود دارد.
ضعف فعالیت فیزیکی
علل دیگر را میتوان سن- سیگار کشیدن تغذیه بد وزن بالا استرس- نور نامناسب ذکر کرد.
عکسهای 13 و 14 به ترتیب وضعیت نامناسب ومناسب را نشان میدهد .