ناهنجاری های مادرزادی رحم

دکتر منصوره پژمان منش [ متخصص جراحی زنان ، زایمان و فلوشیپ نازایی ]آدرس وب سایت : www.dr-pejmanmanesh.ir
آدرس مطب : اصفهان ، دروازه شیراز ،ابتدای خ چهارباغ بالا ،نبش کوی بهار آزادی ،مجتمع بهار ،طبقه دوم واحد 205 تلفن مطب : 36206186 - 031

رحم طبیعی:

رحم عضو سیستم تولید مثلی خانم است که وظیفه نگهداری جنین در دوران بارداری را بر عهده دارد . رحم به طور طبیعی فرم گلابی شکلی دارد و از دو قسمت جسم رحم و گردن رحم ( سرویکس یا دهانه رحم ) تشکیل شده که به هم متصل هستند. رحم به دو لوله فالوپ در دو طرف متصل است که هر کدام با یک تخمدان ارتباط دارند.

ناهنجاری های مادرزادی رحم:

ناهنجاری های مادرزادی رحم در واقع ایجاد اشکال غیر شایع و غیر طبیعی ساختار رحم در دوران جنینی می باشد. گاهی رحم در روند شکل گیری در دوران جنینی دستخوش تغییراتی می گردد که این مساله باعث می شود رحم از نظر ساختاری متفاوت با حالت نرمال باشد. البته ناهنجاری های مادرزادی رحم در بسیاری موارد بر قدرت باروری خانمها تاثیر منفی ندارد و اکثر انها در دوران بلوغ و دوران بارداری مشکلی ندارند. اما گاهی این خانمها ممکن است با مشکلاتی از قبیل نازایی ، سقط مکرر ، زایمان زودرس و... به متخصص زنان و نازایی مراجعه کنند. ناهنجاری های مادرزادی رحم انواع مختلفی دارد که در این مقاله به انها خواهیم پرداخت.

رحم تک شاخ :

رحم در دوران جنینی از دو شاخ تشکیل شده که در روند رشد و تکامل این دوشاخ به هم متصل می شوند و یک حفره رحمی واحد را ایجاد می کنند. در مواردی ممکن است یکی از این شاخ ها رشد نکرده و در کنار حفره رحمی بصورت یک زایده باقی بماند و یا از بین برود. در این حالت ، خانم یک حفره رحم تک شاخ و یک لوله رحمی دارد. احتمال وجود ناهنجاری کلیوی هم وجود دارد. رحم تک شاخ در عکس رنگی رحم و یا لاپاراسکوپی و هیستروسکوپی تشخیص داده می شود.

رحم دوشاخ :

در برخی موارد دو شاخ رحم در دوران جنینی بطور کامل به هم متصل نمی شوند و دوحفره رحم تشکیل میشود که هر کدام متصل به یک لوله فالوپ می باشد.رحم دوشاخ به رحم قلبی شکل هم معروف است . گاهی یکی از این شاخها به اندازه کافی رشد نمی کند و ممکن است دارای عملکرد باشد و یا نباشد. در این حالت دو لوله رحمی و یک واژن وجود دارد. رحم دوشاخ با سونوگرافی و عکس رنگی رحم تشخیص داده می شود اما تشخیص قطعی با لاپاراسکوپی می باشد.

رحم دو تایی :

در رحم دوتایی ، دو حفره رحمی کاملا مجزا وجود دارد که هر کدام متصل به یک لوله رحمی است . در این حالت هر حفره به یک گردن رحم جداگانه متصل است . یعنی دو سرویکس و یک یا دو واژن در معاینه دیده می شود. رحم دوتایی در معاینه ، عکس رنگی رحم ، سونوگرافی و لاپاراسکوپی تشخیص داده می شود.

رحم سپتوم دار:

رحم سپتوم دار شایعترین ناهنجاری مادرزادی رحم است . در این حالت یک دیواره در وسط حفره رحم وجود دارد که از دوران جنینی به جا مانده و از نظر طولی ممکن است کوتاه و یا خیلی بلند تا نزدیک دهانه رحم و یا حتی واژن باشد. رحم سپتوم داردر سونوگرافی و عکس رنگی رحم تشخیص داده می شود اما تشخیص قطعی با لاپاراسکوپی می باشد.

رحم قوسی شکل :

رحم قوسی شکل هم جزو شایعترین ناهنجاری های مادرزادی رحم است که در واقع نزدیک به فرم طبیعی رحم می باشد و چون از نظر ساختاری و عملکردی ، با رحم طبیعی تفاوتی ندارد جزو ناهنجاری ها در نظر گرفته نمی شود.

آیا ناهنجاری های مادرزادی رحم با بارداری مغایرت دارند؟

همانطور که ذکر شد بسیاری از انواع ناهنجاری های مادرزادی رحم در قدرت باروری و بارداری فرد ممانعت ایجاد نمی کنند ولی در برخی موارد ممکن است باعث سقط مکرر ، زایمان زودرس ، کاهش رشد جنین در رحم و مشکلاتی در بارداری شوند که توسط جراح و فوق تخصص زنان و نازایی اصلاح و ترمیم می شوند . در مورد هر کدام از انواع ناهنجاری های رحم در بخش های بعدی توضیح خواهیم داد.

دکتر منصوره پژمان منش متخصص و جراح زنان ، فوق تخصص نازایی ، لاپاراسکوپی و هیستروسکوپی اصفهان