سونوگرافی سینه چه مواردی را نشان میدهد؟

دکتر محمد اعظمی [ متخصص رادیولوژِی ]آدرس وب سایت : www.radiologymarkazi.ir
آدرس مطب : اصفهان ، خیابان شمس ابادی، روبروی عیسی بن مریم، ساختمان صبا تلفن مطب : 32202762 - 031

سونوگرافی سینه یک آزمون پزشکی غیرتهاجمی است که به پزشکان در تشخیص و درمان مشکل احتمالی کمک می‌کند. در واقع تصویرهای ایجاد شده در زمان استفاده از این روش، به واسطه امواج صوتی ایجاد می‌شود. این امواج توسط وسیله‌ای به نام پروب ایجاد خواهد شد که با توجه برای حرکت راحت آن بر روی بدن شما و انتقال صحیح امواج، باید از نوعی ژل نیز استفاده شود. در زمان انجام سونوگرافی پستان امواج بازگشتی پس از برخورد به اندام شما، مجدداً توسط پروب دریافت شده و برای تفسیر و تبدیل به تصویر به کامپیوتر تحویل داده می‌شود. به این ترتیب می‌توان تصویری آنی از بافت داخلی سینه در اختیار داشت.

دلایل انجام سونوگرافی سینه

سونوگرافی سینه فقط برای تشخیص بیماری سرطان سینه نبوده دلایل متعدد دیگر نیز وجود دارد که پزشک معالج دستور انجام آن را می‌دهد. مهم‌ترین دلایل انجام این نوع سونوگرافی به شرح ذیل است:

هدایت سوزن بیوپسی، تشخیص علل احساس توده در سینه، اندازه‌ گیری سایز دقیق توده سینه و وجود درد، قرمزی و ترشح در پستان از مهمترین علل تجویز سونوگرافی سینه هستند. همچنین تصویربرداری سونوگرافی از سینه افراد جوان به دلیل این انجام می شود که ماموگرافی نمی‌تواند به خوبی بافت متراکم سینه افراد جوان را نمایش دهد.

کاربردها و ویژگی های کلیدی سونوگرافی سینه

نحوه انجام سونوگرافی سینه

سونوگرافی سینه توسط پزشک متخصص انجام شده و از بیمار خواسته می‌شود لباس را درآورد. سپس ژلی مخصوص روی سینه کشیده می‌شود و با حرکت مبدل سونوگرافی شروع می‌شود. همزمان، پزشک تصویر بافت‌های سینه رادر مانیتور مشاهده می‌کند. اغلب این نوع سونوگرافی 10 تا 15 دقیقه طول خواهد کشید؛ البته اگر نیاز به برداشت نمونه باشد این زمان افزایش می‌یابد.

زمان مناسب سونوگرافی پستان چه زمانی است ؟

توصیه می‌شود از یک هفته قبل از شروع چرخه ماهیانه تا یک هفته بعد از پایان آن سونوگرافی سینه انجام نشود.

بهترین زمان سونوگرافی پستان

سونوگرافی پستان یک روش امن و بدون درد برای تصویربرداری از بافت سینه است. برخلاف ماموگرافی که کمی احساس فشار و درد در بافت سینه ایجاد می‌کند، سونوگرافی سینه هیچ‌گونه دردی به دنبال نخواهد داشت. بااین‌وجود اگر سینه‌های حساسی دارید، بهترین زمان برای انجام سونوگرافی یک هفته پس از پایان چرخه قاعدگی است. در دوره قاعدگی سینه‌ها حساس شده و همین موضوع ممکن است انجام سونوگرافی در این دوره را برایتان کمی آزاردهنده کند؛ به همین دلیل پزشکان توصیه می‌کنند از یک هفته قبل از چرخه قاعدگی تا ۴ الی ۸ روز پس از اتمام آن برای سونوگرافی اقدام نکنید. (وب سایت رسمی کلینیک پستان، دکتر سید محمد رضا حکیمیان)

نتایج سونوگرافی سینه

تصاویر تولید شده توسط سونوگرافی سینه به رنگ سیاه و سفید است. کیست، تومور و رشد به عنوان مناطق تاریک در اسکن ظاهر می‌شوند. لکه تاریک در سونوگرافی به معنای ابتلا به سرطان سینه نیست. در حقیقت، بیشتر توده‌های سینه خوش‌خیم هستند. اگر پزشک توده‌ای پیدا کند که نیاز به آزمایش بیشتر داشته باشد، ممکن است ابتدا MRI را انجام دهد و سپس نمونه‌ای از بافت یا مایعات را از بین می‌برد. نتایج بیوپسی به پزشک کمک می‌کند تا تشخیص دهد توده خوش‌خیم یا سرطانی است.

نقطه‌های تاریک در سونوگرافی شما به معنای ابتلا به سرطان پستان نمی‌باشد؛ زیرا این الگو نشان دهنده‌ی توده‌های خوش‌خیم پستانی می‌باشد. توده‌های خوش‌خیم سینه شامل موارد ذیل می‌باشد:

• فیبروآدنوم به توده خوش خیم بافت سرطان گفته می‌شود.
• تغییرات فیبروکیستیک پستان به پستان‌ های دردناک و متموج به دنبال تغییرات هورمونی گفته می‌شود.
• پاپیلوم داخل مجرایی یا intraductal papilloma توده‌های خوش‌خیم و کوچک مجاری شیری می‌باشند.
• نکروز چربی پستانی یاMammary fat necrosis بافت چربی آسیب دیده، مرده یا ضربه دیده می‌باشد که به شکل توده در پستان لمس می‌شود.

اگر پزشک به ضایعات پستانی در سونوگرافی مشکوک باشد برای شما MRI انجام می‌دهد، سپس با انجام بیوپسی از بافت و یا مایع توده با یا بدون هدایت سونوگرافی و جواب پاتولوژی تشخیص خود را مسجل می‌نماید.

مقایسه سونوگرافی سینه با ماموگرافی و MRI

جدول زیر به مقایسه کلی متداول ترین روشهای تصویر برداری برای ارزیابی سلامت سینه، سونوگرافی ماموگرافی و ام آر آی به طور خلاصه می پردازد.

کاندید مناسب جهت سونوگرافی سینه

به طور کلی سونوگرافی را می‌توان به‌عنوان یک ابزار غربالگری سینه برای زنانی که در معرض خطرات زیر قرار دارند استفاده نمود:

• زنانی که در معرض خطر بالایی برای سرطان پستان هستند و قادر به انجام ام‌ آر‌آی نمی‌باشند.
• زنانی که باردار هستند و نباید در معرض اشعه ایکس که در ماموگرافی استفاده می‌شود، قرار بگیرند.
• زنانی که دارای پستان متراکم بوده و سینه آنها بافت غده‌ ای و پیوندی زیادی داشته و بافت چربی زیادی ندارد.

محدودیت‌های سونوگرافی سینه

• سونوگرافی سینه یکی ابزارهای تصویربرداری است که به هیچ عنوان قابل جایگزین با ماموگرافی نیست.
• بسیاری از سرطان‌ها در سونوگرافی قابل مشاهده نیستند و اکثر کلسیفیکیشن هایی که در ماموگرافی قابل روئیت است در سونوگرافی دیده نمی‌شوند.
• بعضی از سرطان‌های اولیه فقط با کلسیفیکیشن در ماموگرافی مشاهده شده‌اند. یافته‌هایی که در ام آر آی دیده می‌شوند، سونوگرافی قادر به دیدن آنها نیست.
• خیلی از یافته‌های مشکوک در سونوگرافی که نیازمند به بیوپسی هستند سرطانی نمی‌باشند.

عوارض سونوگرافی سینه

سونوگرافی سینه هیچگونه خطری ندارد چرا که از اشعه استفاده نمی‌شود. شما بعد از آن به مراقبت خاصی احتیاج ندارید. بسته به وضعیت شما، پزشک ممکن است دستورالعمل‌های دیگری را به شما ارائه دهد.

نتیجه گیری

سونوگرافی سینه یک ابزار مؤثر و غیرتهاجمی برای تشخیص مشکلات و بیماری‌های مربوط به پستان است که از امواج صوتی برای ایجاد تصاویر استفاده می‌کند. این روش به ویژه برای افراد دارای بافت پستان متراکم و زنان باردار که نمی‌توانند از ماموگرافی استفاده کنند، مفید است. با این حال، سونوگرافی نمی‌تواند جایگزین ماموگرافی شود و برخی از نشانه‌های سرطان پستان مانند کلسیفیکیشن‌ها را نمی‌تواند به‌خوبی تشخیص دهد. در نهایت، سونوگرافی بدون خطر و نیازی به مراقبت خاص بعد از آن ندارد.