هماتوسل چیست و چگونه تشخیص داده درمان میشود؟

دکتر پیمان صالحی [ متخصص جراحی کلیه و مجاری ادراری و ناباروری ]آدرس وب سایت : www.drsalehi.ir
آدرس مطب : اصفهان ، اتوبان آقا بابایی ، بعد از روگذر حکیم شفائی ، بلوار سلامت، شهرک سلامت اصفهان ، طبقه دوم تلفن مطب : 35548081 - 031

بیضه ها غدد جنسی نر در پستانداران هستند که نقش مهمی در تولید مثل و ساخت هورمون های مردانه دارند. این ارگان ها بیش تر در معرض آسیب قرار دارند زیرا بر خلاف سایر ارگان ها ماهیچه و عضله ای ندارند. همچنین موقعیت خاص بیضه ها، آن ها را آسیب پذیرتر می کند. ضربه مستقیم علت اکثر این آسیب دیدگی ها است. مردانی که دچار آسیب شدید بیضه ها شده اند، باید سریعا به متخصص اورولوژی مراجعه کنند. در این مقاله به بررسی دقیق تر هماتوسل یا خونریزی اطراف بیضه می پردازیم.

هماتوسل به معنای تجمع خون در داخل کیسه بیضه می باشد. این خون معمولا در غشای مهبلی که اطراف بیضه است و از آن محافظت می کند؛ جمع می شود. علت این خونریزی می تواند عفونت بیضه، ترومای فیزیکی و سرطان بیضه باشد. هماتوسل در بعضی مواد به دلایل نامعلومی رخ میدهد.

بیضه ها در چه صورت ممکن است آسیب ببینند؟

1. لگد خوردن به بیضه
2. ضربه دیدن بیضه هنگام ورزش هایی مانند بیسبال
3. تصادف موتور و رانندگی
4. سانحه در زمان دوچرخه سواری
5. سر خوردن و افتادن
6. گاز گرفتگی و یا نیش حیوانات و حشرات
7. ضرب و شتم
8. گلوله خوردن
9. آسیب زدن دستگاه ها و ماشین آلات و ابزار مختلف به بیضه
10. حوادثی که در شرکت های صنعتی رخ میدهد
11. بی دقتی درحرکات و رفتار

پس از ضربه به بیضه ها چه علائمی دیده می شود؟

مهم ترین نشانه ضربه به بیضه ها، درد شدید و قابل توجهی است که در شکم احساس می شود. علائم دیگر ضربه دیدن عبارتند از:

• فرد حالت تهوع دارد به خصوص اگر بیضه ها دچار پیچ خوردگی شده باشند
• کبودی یا تغییر رنگ کیسه بیضه رخ می دهد
• کیسه بیضه متورم می شود
• در ادرار خون دیده می شود
• دفع ادرار برای او سخت می شود
• فرد تب می کند
• هنگام ادرار فرد حس سوزش ادرار و درد دارد و تخلیه ادرار نیز برای او دشوار می باشد

انواع آسیب به بیضه ها

در این قسمت به توضیح برخی از آسیب های بیضه می پردازیم.

پارگی:

ضربه می تواند باعث شود که پوشش سختی که اطراف بیضه ها قرار دارد و نقش آن حفاظت از بیضه ها است، پاره شود که به این حالت پارگی بیضه گفته می شود.

شکستگی:

برخی از ضربه ها می تواند باعث شکستن بافت بیضه شود. در بعضی اوقات شکستگی با پارگی پوشش اطراف بیضه ها همراه است.

کوفتگی و خون مردگی:

آسیب دیدن رگ های این ارگان ها می توانند سبب این حالت شوند.

پیچ خوردگی:

وقتی می گوییم پیچ خوردگی رخ داده است که طناب اسپرماتیک درون بیضه ها پیچ بخورد.

هماتوسل:

همانطور که قبلا گفتیم در این حالت خون در لایه محافظی که کیسه های بیضه را پوشش می دهد، جمع می شود.

تشخیص هماتوسل

• هماتوسل بسیار شبیه هیدروسل است. مایعی که در هیدروسل تجمع پیدا می کند شفاف است و به همین دلیل پزشک برای تشخیص از آزمایش نور استفاده می کند. تفاوت بین هیدروسل و هماتوسل در این می باشد که نور چراغ قوه از هماتوسل عبور نمی کند و دارای درد بیش تری نیز می باشد.
• ممکن است برای معاینه توسط پزشک خجالت زده باشید اما سعی کنید که صادقانه به سوال های پزشک پاسخ دهید.
• در صورتی که پزشک به هیدروسل یا هماتوسل مشکوک باشد از آزمایش هایی مانند آزمایش خون و آزمایش ادرار کمک می گیرد تا بتواند تشخیص دقیق تری داشته باشد.
• ممکن است مایع اطراف بیضه از لمس آن ها ممانعت کند که در این حالت پزشک می تواند از سونوگرافی استفاده کند.

درمان هماتوسل

معمولا هماتوسل به صورت خود به خودی از بین می رود و نیازی به درمان ندارد اما در صورت از بین نرفتن آن، و ادامه دار بودن درد و بروز تورم در بیضه باید فورا به پزشک مراجعه کرد تا از عقیم شدن جلوگیری کرد.

برای درمان می توان خون یا لخته ی خونی را به کمک جراحی خارج کرد و از این روش بیضه ها را نجات داد.

هیدروسل نیز مانند هماتوسل معمولا به صورت خود به خود از بین می رود. در بچه ها نباید به هیچ وجه مایع هیدروسل را کشید چرا که خطر عفونت وجود دارد. در بزرگسالان نیز تنها در صورتی که تجمع مایع سبب بد شکلی یا بزرگ شدن زیاد این ارگان ها شود، باید آن را تخلیه کرد؛ در غیر این صورت غالبا نیازی به درمان ندارد.