سونوگرافی رحم چگونه انجام میشود؟

دکتر محمد اعظمی [ متخصص رادیولوژِی ]آدرس وب سایت : www.radiologymarkazi.ir
آدرس مطب : اصفهان ، خیابان شمس ابادی، روبروی عیسی بن مریم، ساختمان صبا تلفن مطب : 32202762 - 031

سونوگرافی رحم از جمله انواع سونوگرافی است که خود به دسته های مختلفی تقسیم می شود. در این روش از امواج صوتی برای تصویربرداری از ناحیه رحم و تخمدان استفاده می شود. با استناد به تصاویر گرفته شده از طریق دستگاه مخصوص، می توان بیماری های مختلف را تشخیص داده و برای درمان آن ها اقدام کرد. علاوه بر این از انواع سونوگرافی رحم برای بررسی وضعیت جنین و بیماری های ممکن در وی نیز استفاده می شود. توصیه می شود که بانوان در صورت مشاهده هرگونه علائم غیرطبیعی به پزشک متخصص مراجعه کنند تا در صورت بروز هرگونه مشکل به سرعت برای حل آن اقدام شود.

نحوه انجام سونوگرافی رحم

سونوگرافی رحم و تخمدان فارغ از نوع آن، با تجویز پزشک انجام می شود. این روش تشخیصی بر اساس اینکه از روی شکم و یا از طریق واژینال باشد، نحوه انجام آن با هم تفاوت دارد.

• در روش سونوگرافی شکمی، ماده ای ژل مانند روی شکم شما زده می شود. مبدل یا پروب به پوست شما فشار داده می شود و در اطراف ناحیه مورد بررسی حرکت می کند. تصاویر ساختارها روی صفحه کامپیوتر نشان داده می شوند. این تصاویر برای استفاده پزشک با استفاده از ابزار مختلف ثبت می شود.
• در سونوگرافی واژینال، امواج صوتی دستگاه سونوگرافی از طریق پروب، وارد ناحیه رحم و قسمت تخمدان ها می شود و سپس با بازگشت این امواج، تصاویر بر روی مانیتور قرار می گیرد. در انتها تکنیسین با توجه به تصاویر ضبط شده، وضعیت رحم و تخمدان های شما را برای پزشک شرح می دهد.

چند نکته مهم برای انجام سونوگرافی واژینال و رحم وجود دارد که عبارتند از:

-برای سونوگرافی واژینال به پر بودن مثانه نیازی ندارید. زمان دریافت نوبت از سونوگرافی توصیه های لازم در این مورد به شما گفته می شود.
-قرار گرفتن در چرخه قاعدگی یا لکه بینی هیچ مشکلی را برای سونوگرافی ایجاد نمی کند. فقط در زمان پریودی، انجام سونوگرافی واژینال سخت می شود و باید تکنیسین سونوگرافی را جریان وضعیت خود قرار دهید.

دلایل انجام سونوگرافی رحم و تخمدان

یکی از بهترین و بی خطرترین روش های ارزیابی اندام های داخلی لگن سونوگرافی می باشد. سونوگرافی رحم و تخمدان نیز به منظور ارزیابی موارد زیر به کار می رود:

• بررسی ناهنجاری های تخمدان ها
• بررسی دلایل مشکلات تخمک گذاری در کنار آزمایش های دیگر
• تشخیص حاملگی خارج از رحم
• انواع دلایل خونریزی ها مانند خونریزی بعد یائسگی
• اختلالات التهابی لگن
• بررسی شکل و اندازه رحم و تخمدان
• اختلالات آناتومیکال رحم
• بررسی وجود توده ها
• تشخیص سرطان رحم
• بررسی رشد طبیعی نوزاد و تعیین جنسیت

آمادگی های پیش از انجام سونوگرافی رحم

• مثانه باید پر از ادرار باشد؛ زیرا مثانه پر همانند یک ذره بین برای بررسی رحم و تخمدان ها در سونوگرافی عمل نموده و موجب شفافیت تصویر می شود. به علاوه مثانه پر، گازهای روده را که مزاحم سونوگرافی هستند به بالا رانده و آنها را از صحنه تصویربرداری دور می سازد.
• نوشیدن آب، چای، آبمیوه و دیگر مایعات برای پر شدن مثانه کافی است، لذا هیچ گاه از نوشابه های گازدار و داروهای مدر (ادرارآور) خصوصاً بدون توصیه پزشک استفاده نکنید.
• در سونوگرافی از زنان باردار تا هفته ۱۲ حاملگی، مثانه، باید کاملاً پر باشد ولی برای ماه های بالاتر نیازی به پر بودن مثانه نیست.
• برای انجام سونوگرافی از داخل واژن، مثانه نیمه پر کافی است. در این حالت مثانه خیلی پر ایجاد مزاحمت می کند؛ بنابراین اگر در مواردی قرار باشد سونوگرافی از روی شکم انجام گیرد ابتدا با مثانه پر مراجعه نمایید. سپس کمی از ادرار داخل مثانه در صورت لزوم تخلیه شده و سونوگرافی داخل واژینال انجام می شود.
• سونوگرافی باید از روی پوست کاملاً لخت و برهنه و تماس با ژل مناسب و پاکیزه انجام شود.
• زخم های باز با انجام سونوگرافی مغایرت دارند؛ زیرا ژل سونوگرافی موجب تحریک زخم یا آلودگی بیشتر آن می شود.
• همیشه قبل از انجام سونوگرافی، پزشک خود را از سابقه اعمال جراحی قبلی خود مطلع نمایید.
• انجام سونوگرافی داخل واژن در ماه های پایین حاملگی اشکالی نداشته و در ماه های بالاتر نیازی به انجام این روش نیست.

عوارض سونوگرافی رحم

این روش تشخیصی برخلاف اشعه ایکس هیچ گونه ریسک و خطری ندارد. تنها عوارضی که سونوگرافی رحم می تواند ایجاد کند، احساس ناراحتی در هنگام حرکت دادن مبدل بر روی شکم می باشد، که بعد از اتمام سونوگرافی برطرف می گردد.