بیضه نزول نکرده چیست و با چه عوارضی همراه است؟

دکتر پیمان صالحی [ متخصص جراحی کلیه و مجاری ادراری و ناباروری ]آدرس وب سایت : www.drsalehi.ir
آدرس مطب : اصفهان ، اتوبان آقا بابایی ، بعد از روگذر حکیم شفائی ، بلوار سلامت، شهرک سلامت اصفهان ، طبقه دوم تلفن مطب : 35548081 - 031

بیضه که مهم ترین اندام تولید مثل در مردان می باشد وظایف مهمی مانند تولید اسپرم و هورمون های جنسی مردانه را بر عهده دارد. این اندام ها سبب ایجاد ویژگی های مردانه در کودکان پسر می شود. بیضه ها که مانند سایر اندام ها، در دوران جنینی تکامل پیدا کرده و رشد می کنند، به دنبال افزایش سن از یک مسیر مشخص به سمت پایین حرکت کرده و درون کیسه بیضه قرار می گیرند.

در صورتی که بیضه ها در هر نقطه از این مسیر متوقف شوند و در آن جا باقی بمانند، به طوری که به محل آناتومیک خود نرسند؛ اختلالاتی پیش می آید که آن ها را با نام بیضه نزول نکرده و یا عدم نزول بیضه می شناسیم. در این مقاله به بررسی بیضه نزول نکرده و عوارض همراه با آن به صورت دقیق تر می پردازیم.

این اختلال می تواند یک یا دو طرفه باشد. طبق آمار، تقریبا در زمان تولد 30 درصد از نوزادان نارس و 3 درصد از نوزادان کامل، عدم نزول بیضه به صورت یک یا دو طرفه دیده می شود. 30 درصد این موارد به صورت دو طرفه می باشد.

علل ایجاد بیضه نزول نکرده چیست؟

متاسفانه هنوز علل ایجاد این حالت در نوزادان به صورت دقیق شناسایی نشده است اما به طور کلی می توان گفت که مجموعه ای از عوامل ژنتیکی، سلامتی مادر و عوامل محیطی مانند تغییرات سطح هورمون ها، فعالیت های جسمی و فعالیت های عصبی که در رشد و حرکت بیضه ها نقش دارند، در ایجاد بیضه نزول نکرده موثر می باشند.

بیضه نزول نکرده چه علائمی دارد؟

ندیدن یا قابل لمس نبودن بیضه مشخص ترین علامت عدم نزول بیضه می باشد و معمولا والدین نوزاد سریعا متوجه این حالت می شوند.

بیضه نزول نکرده چه عوارضی دارد؟

ابتدا باید توجه کنیم که علت خروج بیضه ها از حفره شکمی و قرار گرفتن آن ها درون کیسه های بیضه این است که بیضه ها برای داشتن رشد و عملکرد مناسب، به دمایی کم تر از دمای طبیعی بدن یعنی 37 درجه نیاز دارند؛ کیسه بیضه این دما را برای آن ها فراهم می کند. پس وقتی بیضه نزول کامل نداشته باشد؛عوارضی ایجاد می شوند که تعدادی از آن ها عبارتند از:

سرطان بیضه:

• این سرطان به طور معمول در سلول هایی که تولید اسپرم نابالغ درون آن ها مشاهده می شود، رخ می دهد. علتی که سبب سرطانی شدن این سلول ها می شود هنوز شناخته نشده است اما در مردانی که بیضه نزول نکرده دیده می شود، احتمال این سرطان افزایش می یابد.
• آمار ها نشان داده است که احتمال سرطان وقتی بیضه درون شکم باشد بیش تر از وقتی است که بیضه درون کشاله ران قرار دارد. دو طرفه بودن بیضه ای اختلال نیز، این احتمال را افزایش می دهد.

مشکلات در باروری:

بیضه نزول نکرده سبب کاهش تعداد و کیفیت اسپرم ها می شود، در نتیجه باروری فرد درگیر نیز کم می شود. هرچه درمان این حالت به تعویق بیفتد، این خطر افزایش می یابد.

تروما:

در صورتی که بیضه در کشاله ران قرار گیرد، می تواند با ایجاد فشار به استخوان پوبیس و یا استخوان شرمگاهی آسیب بزند.

دیگر عوارض عدم نزول بیضه شامل موارد زیر می شوند:

• افزایش یافتن احتمال چرخش بیضه
• وارد شدن آسیب به دلیل فشار ناشی از لگن
• فتق کشاله ران
• احساس درد در بیضه
• کوچک شدن بیضه

عدم نزول بیضه چگونه درمان می شود؟

1. خوشبختانه تا زمان 1 سالگی نوزاد، اغلب این بیضه ها به صورت کامل نزول پیدا می کنند و در جای درست خود قرار می گیرند؛ به طوری که در زمان 1 سالگی شیوع بیضه نزول نکرده حدود یک درصد می باشد. اما در صورتی که پس از گذشت 1 سال، این حالت خود به خود درمان نشود و به وضعیت طبیعی خود باز نگردد، می توان به کمک جراحی آن را درمان کرد. این جراحی می تواند به دو شکل لاپاراسکوپی و یا جراحی باز انجام گیرد.
2. سونوگرافی به تعیین محل دقیق بیضه ها کمک می کند.
3. هرچند درمان سریع تر بیضه نزول نکرده، خطر عوارض ناشی از آن را کم تر می کند؛ اما معمولا جراحی پیش از 18 ماهگی توصیه نمی شود.
4. در صورتی که بیضه به صورت ضعیف رشد پیدا کرده باشد، دارای بافت غیر طبیعی باشد و یا اینکه مرده باشد، جراح اقدام به خروج بیضه می کند.