ایمنی درمانی یا ایمونوتراپی چیست؟

دکتر پیمان صالحی [ متخصص جراحی کلیه و مجاری ادراری و ناباروری ]آدرس وب سایت : www.drsalehi.ir
آدرس مطب : اصفهان ، اتوبان آقا بابایی ، بعد از روگذر حکیم شفائی ، بلوار سلامت، شهرک سلامت اصفهان ، طبقه دوم تلفن مطب : 35548081 - 031

در طول سال های اخیر روش های مختلف و متعددی برای درمان سرطان به کار گرفته شده است. اما یکی از انواع روش های درمانی که نوین و جدی محسوب می شود؛ ایمنی درمانی یا ایمونوتراپی است.به سیستم ایمنی بدن در مقابله با عفونت ها و سایر بیماری ها کمک می کند. سیستم ایمونوتراپی از گلبول های سفید، ارگان ها و بافت های سیستم لنفاوی تشکیل شده است.

ایمونوتراپی، نوعی درمان بیولوژیک است.درمان بیولوژیک، شیوه درمانی است که از موارد تشکیل دهنده ارگانیسم های زنده برای درمان سرطان استفاده می کنند. در روش ایمنی درمانی دارو هایی به بیمار تجویز می شود که این دارو باعث تقویت سیستم ایمنی بدن می شود. طبیعی است که در صورت افزایش میزان ایمنی بدن مقاومت افراد در برابر سلول های سرطانی افزایش یافته و به تدریج این سلول ها از بین می روند. اما دارو های تجویز شده در ایمنی بدن مستقیماً به تومور ها حمله نمی کنند بلکه با تقویت سیستم ایمنی بدن به تخریب و از بین بردن آن ها سرعت می بخشند. دارو های ایمنی درمانی به صورت های مختلفی می توانند مورد استفاده قرار بگیرند:

• استفاده از دارو به شکل قرص و کپسول
• مصرف دارو به شکل تزریق وریدی
• به شکل یک کرم و زدن کرم روی پوست
• تزریق دارو به شکل مستقیم داخل مثانه
• این روش درمانی را می توان برای سرطان هایی همچون سرطان مثانه ، دهانه رحم، پستان، روده بزرگ، روده، کلیه، معده، خون، ریه، پوست، تخمدان، پروستات بکار گرفت و از نتایج درمانی آن بهره مند شد.

عملکرد ایمونوتراپی در مقابل سرطان

سیستم ایمنی بدن به عنوان بخشی از عملکرد طبیعی خود، سلول های غیر طبیعی را شناسایی و نابود می کند و به احتمال زیاد، از رشد بسیاری از سرطان ها جلوگیری می نماید. به عنوان مثال، سلول های ایمنی بدن گاهی در تومور ها و اطراف آن یافت می شوند. این سلول ها که لنفوسیت های نفوذی به تومور یا TIL نامیده می شوند، نشانه پاسخ سیستم ایمنی بدن به تومور است. افرادی که تومور های آن ها حاوی TIL است، وضعیت بهتری نسبت به افرادی که تومور های آن ها حاوی TIL نیست. حتی اگر سیستم ایمنی بدن بتواند از رشد سرطان جلوگیری کند یا رشد آن را کند یا متوقف سازد، سلول های سرطانی راه هایی برای جلوگیری از تخریب شدن توسط سیستم ایمنی بدن دارند.

ایمونوتراپی برای سرطان مثانه

ایمونوتراپی روش درمانی است که در آن از دارو برای تقویت سیستم ایمنی بدن فرد بیمار به منظور شناسایی و نابودی سلول های سرطانی، استفاده می شود. از این نوع درمان گاهی اوقات برای درمان سرطان مثانه استفاده می شود.

ب ت ژ درون مثانه ای(BCG اینترا وزیکال)

ب ت ژ ترکیبی از نوع باکتری است که منجر به بیماری سل می شود. اگر چه این ترکیب به طور معمول باعث بیمار شدن فرد نمی شود، اما می تواند به ایجاد واکنش سیستم ایمنی بدن کمک کند. ب ت ژ را می توان به صورت مایع به درون مثانه وارد کرد. این عمل سلول های سیستم ایمنی در مثانه را به منظور مقابله با سلول های سرطانی فعال می کند.

مهارکننده های ناظر (چک پوینت) ایمنی

قسمت مهمی از کارکرد سیستم ایمنی بدن، توانایی آن در جلوگیری از حمله به سلول های خودی و طبیعی بدن است. برای انجام این کار سیستم ایمنی بدن از پروتئین های ناظر یا چک پوینت_نقاط بازرسی (پروتئین های موجود در سلول های ایمنی که برای شروع واکنش ایمنی باید روشن یا خاموش شوند) استفاده می کند.

مهار کننده های PD-1 و PD-L1

دارو های(Tecentriq) Atezolizumab و avelumab (Bavencio) مهار کننده PD-L1 را هدف قرار می دهند. پروتئین PD-L1، پروتئینی در سطح سلول های بدن(از جمله برخی سلول های سرطانی) است. که باعث جلوگیری سیستم ایمنی بدن از حمله به سلول های سرطانی می شود. این دارو ها از طریق مهار PD-L1، پاسخ سیستم ایمنی بدن در برابر سلول های سرطانی را تقویت می کنند. به این ترتیب تومور کوچک شده و یا رشدشان کند می شود.

دارو های (Opdivo) Nivolumab و pembrolizumab، پروتئین PD-1

را هدف قرار می دهند، این پروتئین در سطح برخی از سلولهای ایمنی (به نام سلول های T) وجود دارد و باعث می شود تا این سلول ها به خودی خود حمله نکنند. مهار کردن PD-1 باعث می شود سیستم ایمنی بدن به سلولهای سرطانی حمله کرده و منجر به کوچک شدن برخی از تومور ها و کند کردن رشد آن ها بشود.