علائم سرطان کلیه و عوارض آن چیست ؟

دکتر امیر بهنام فر [ فلوشیپ جراحی سرطان های دستگاه ادراری و تناسلی ]آدرس وب سایت : www.doctorbehnamfar.ir
آدرس مطب : اصفهان ، خیابان شیخ مفید ، بین چهارراه دهش و رکن الملک تلفن مطب : 36631677 - 031

کلیه ها که دو تا از آنها در بدن موجود هستند به صورت اندامی لوبیایی شکل و به اندازه ی یک مشت در دو طرف پشتی شکم قرار دارند. وظایف کلیه شامل موارد زیر است:

1. فیلترکردن مواد زائد خون
2. ایجاد ادرار با تجمیع مواد زائد خونی
3. کنترل فشار خون
4. ایجاد گلبول­های قرمز خون

سرطان که به تقسیم و پخش غیرقابل کنترل سلول های بدن گفته می شود ممکن است یکی از بیماری هایی باشد که کلیه را درگیر می کند. سرطان کلیه که معمولا در بزرگسالان به عنوان کارسینوم سلول کلیه (RCC) نیز شناخته می­شود، یکی از 10 سرطان شایع در افراد است. پزشکان معمولاً این سرطان را در افراد بالای 60 سال و بصورت تصادفی در طی بررسی بدن برای مشکلات دیگری غیر از سرطان کلیه تشخیص می دهند. بطور کلی انواع سرطان کلیه وجود دارند که در بزرگسالان کارسینوم سلول کلیه و در کودکان تومور ویلمز شایع ترین انواع آنها هستند. با توجه به اینکه تکنولوژی های تصویربرداری در حال پیشرفت هستند و قدرت تشخیص آنها در حال بهبود است بنابراین درصد تشخیص انواع سرطان کلیه نیز در حال افزایش است. زمانی که سرطان کلیه را درگیر کند ممکن است موجب ایجاد علائمی در کلیه ها شوند که اغلب در مراحل اولیه خود را نشان نمی دهند بنابراین تشخیص سرطان کلیه در مراحل اولیه را سخت می کنند.

علائم سرطان کلیه چیست؟

همانگونه که بیان شد، سرطان کلیه معمولاً در مراحل اولیه علائمی ندارد و با گذشت زمان، علائم و نشانه هایی ممکن ­است ایجاد شوند. علائم ایجادشده معمولا شبیه علائم عفونت های دستگاه ادراری و یا وجود سنگ کلیه است. از جمله علائم سرطان کلیه می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• وجود خون در ادرار: شایع ترین علامت سرطان کلیه وجود خون در ادرار است. در این حالت رنگ ادرار به قرمز، قهوه ای یا صورتی مایل به قهوه ای در می آید. ممکن است خون ادرار بصورت یک روز در میان خود را نشان دهد.گاهی اوقات مقدار خون آنقدر کم است که موجب تغییر رنگ ادرار نمی شود و با چشم قابل تشخیص نیست اما در طی آزمایش ادرار می توان آن را تشخیص داد. البته وجود خون در ادرار لزوما به معنی سرطان کلیه نیست و عفونت مثانه یا کلیه، سنگ کلیه، کیست­ها و انواع آسیب های کلیه می توانند منجر به واردشدن خون به ادرار شوند. بنابراین بهتر است به محض مشاهده ی خون در ادرار به پزشک مراجعه کرد.
• درد مداوم در کمر یا پهلو و زیر دنده ها: بسیاری از دردهای کمر در سنین بالای 40 سالگی به دلیل آسیب اسکلت، دیسک کمر یا عضلات است. وجود توده در کلیه معمولا آنقدر بزرگ نیست که بتوان با لمس آن را درک کرد اما می تواند منجر به درد کمر شود. ویژگی های درد کمر یا پهلو در اثر سرطان کلیه شامل موارد زیر است:

1. ایجاد درد مبهم در پشت دنده­ها یا در یک طرف پهلو (ناحیه بین کمر و قسمت پشت بدن و زیر دنده­ها)
2. درد شدیدتر در همان محل
3. درد فقط در یک طرف از بدن
4. احساس فشار (به جای درد یا سوزش)

لازم است تا در صورتی که فرد در محل بیان شده دچار درد تکرارشونده یا مداوم باشد بصورتی که این درد چند روز طول بکشد بهتر است با پزشک متخصص مشورت شود.

• احساس وجود توده ای در اطراف شکم: با اینکه توده های توموری کلیه معمولا در مراحل اولیه آنقدر بزرگ نیستند که بتوان با لمس آنها را تشخیص داد اما گاهی نیز تومورهایی قابل تشخیص نیز ایجاد می شوند. ممکن است در این حالت فرد علائمی مانند ضخیم شدن یا برامدگی سفت در زیر پوست خود حس کند. حضور کلیه در قسمت عمقی شکم یکی دیگر از دلایلی است که منجر می شود تا فرد تومور را با لمس حس نکند. البته وجود تومور به معنی وجود سرطان کلیه نیست. تومورها به شرطی منجر به سرطان می شوند که از نوع بدخیم باشند. برای تشخیص نوع این تومورها روش های تشخیصی سرطان کلیه وجود دارند.
• احساس خستگی مفرط: خستگی یکی از علائمی است که معمولا در تمام انواع سرطان گزارش می شود. باید توجه داشت که خستگی ناشی از سرطان با احساس خستگی ناشی از کمبود خواب متفاوت است. خستگی ناشی از سرطان مداوم است ومنجر به اختلال در فعالیت های روزانه می شود. خستگی ناشی از سرطان معمولا با گذشت زمان تشدید می شود. در صورت وجود خستگی هایی که دلیل آن مشخص نیست بهتر است به پزشک مراجعه شود.
• بروز علائم کم خونی: کم خونی به کاهش تعداد گلبول های قرمز خون به میزانی کمتر از حد طبیعی گفته می شود. با توجه به اینکه کلیه ها پیام نیاز به سلول قرمز خون را ایجاد می کنند بنابراین وجود تومور می توان در عملکرد آنها اختلال ایجاد کند.

کم خونی همچنین می­تواند باعث بروز علائم زیر شود:

1. تشدید خستگی
2. تنگی نفس
3. سرگیجه
4. پوست رنگ پریده تر از حد معمول

• کاهش اشتها: کاهش اشتها دلایل مختلفی دارد اما یکی از علائم سرطان نیز به شمار می رود. از دست دادن اشتها ممکن­است زمانی اتفاق بیفتد که تومورهای در حال رشد بر فرآیندهای گوارشی معمولی یا تولید هورمون­ها در بدن فرد تأثیر بگذارند.
• کاهش وزن ناگهانی بصورتی که دلیل آن مشخص نباشد: افراد مبتلا به سرطان کلیه معمولاً با اینکه هیچ تلاشی برای کاهش وزن انجام نمی­دهند، کاهش وزن را گزارش می­کنند. کاهش وزن، که می­تواند تا حدی به دلیل کاهش اشتها اتفاق بیفتد، ممکن ­است به دلیل گسترش تومور به سایر اندام­ها نیز اتفاق بیفتد.
• تب: تب به خودی خود معمولاً نشان­دهنده سرطان کلیه نیست با این حال تب هایی که دلیل مشخصی ندارند و بصورت مداوم تکرار می شوند ممکن است در مراحلی از سرطان کلیه ایجاد شوند. این تب ها معمولاً به دلیل عفونت ایجاد نمی­شوند. در تب های ناشی از سرطان معمولا فرد تب های تکرارشونده را گزارش می کند که به سادگی از بین نمی روند.
• ورم پاها و مچ پا: ایجاد ﹺادم یا ورم در پاها، مچ پا، ساق پا و دست ها نیز می تواند به عنوان علامت سرطان کلیه رخ دهد. با توجه به اینکه کلیه ها در دفع مایعات اضافی بدن نقش دارند ایجاد سرطان در کلیه ها ممکن است منجر به اختلال در عملکرد این اندام شود. این نوع ورم در پاها به دلیل تجمع مایعات بدن در بافت های بدن ایجاد می شوند.
• از سایر علائم سرطان کلیه می توان به موارد زیر اشاره کرد:

1. فشار خون بالا (مداوم)
2. عرق شبانه
3. در مردان، تورم رگ­های بیضه
4. غدد متورم در گردن
5. درد استخوان
6. خونی بودن سرفه ها

برخی از این علائم تنها زمانی رخ می­دهند که سرطان پیشرفت کرده باشد و به سایر قسمت­های بدن مانند استخوان­ها یا ریه­ ها گسترش یافته باشد.

عوارض سرطان کلیه چیست؟

همانگونه که اشاره شد ایجاد سرطان در کلیه می تواند منجر به اختلال در عملکرد این اندام شود. ناتوانی کلیه در انجام عملکرد خود می تواند عوارضی ایجاد کند. از جمله عوارض سرطان کلیه می توان به موارد زیر اشاره نمود:

1. فشار خون بالا
2. کلسیم بیش از حد در خون.
3. افزایش گلبول های قرمز خون
4. مشکلات کبد و طحال
5. گسترش سرطان به اندام­های دیگر