دو رحمی بودن چطور تشخیص داده میشود؟

دکتر غلامرضا سیف [ متخصص رادیولوژی و سونوگرافی ]آدرس وب سایت : www.drseif-radiology.ir
آدرس مطب : تهران ، یوسف آباد ، خیابان فتحی شقاقی ، بین چهلستون و بیستون ، راديولوژي و سونوگرافي شقایق تلفن مطب : 88553155 - 021

اختلالات دستگاه تولید مثل زنان، باعث ایجاد مشکل در بارداری و فرزند آوری می‌شود. رحم دو شاخه یکی از اختلال‌های نادر است که از بدو تولد در برخی نوزادان وجود دارد. دو رحمی (رحم دوتایی) یک ناهنجاری مادرزادی است. در زمان جنینی رحم به شکل دو لوله کوچک شروع به تشکیل شدن می‌کند. همزمان با رشد جنین، دو لوله به طور عادی به هم متصل شده و یک حفره بزرگ‌تر را به وجود می‌آورند که همان رحم انسان است؛ اما گاهی اوقات این لوله‌ها کاملاً به هم متصل نشده و هر کدام، به یک ساختار مجزا تبدیل می‌شوند. در رحم دوگانه، ممکن است یک دهانه (سرویکس) به یک واژن متصل شود و یا ممکن است هر کدام از حفره‌های رحم به یک دهانه‌ی جدا منتهی شوند. در بیشتر مواقع، یک لایه نازک از جنس بافت در طول واژن به سمت پایین کشیده شده و دو دهانه جدا ایجاد می‌کند. زنان دو رحمی اغلب بارداری‌های موفقی دارند؛ اما این شرایط می‌تواند ریسک سقط جنین یا تولد نوزاد ناقص را افزایش دهد.

علل ایجاد دو رحمی بودن

رحم زن به هنگامی تشکیل می‌شود که در رحم مادرش در حال رشد است. اگر رحم به طور طبیعی رشد نکند، نقص رحمی به وجود می‌آید. این حالت به عنوان اختلال مادرزادی شناخته شده است به این معنی که از هنگام تولد وجود دارد. امکان پیشگیری یا توقف آن به هنگام بروز، وجود دارد. رحم دو طرفه به دلیل رشد غیر طبیعی مجاری پارامزونفری رخ می‌دهد. هنگامی که کانال‌ها به درستی با هم در هم آمیخته نشوند رحم به دو بخش تقسیم می‌شود که باعث به وجود آمدن ظاهری قلبی شکل می‌شود.

علائم دو رحمی بودن

افراد دارای رحم دوتایی، اغلب هیچ علامتی ندارند. پزشک ممکن است در طول معاینه لگن، رحم دوگانه را تشخیص بدهد. در غیر این صورت، دو رحمی معمولاً هنگام بررسی علت سقط جنین یا سقط مکرر مشخص می شود. بیشتر زنانی که رحم دوگانه دارند، رابطه جنسی طبیعی، حاملگی و زایمان طبیعی دارند. فردی که رحم دوتایی دارد، ممکن است حتی پس از قرار دادن تامپون، خونریزی واژینال دوره قاعدگی داشته باشد، به این دلیل که ممکن است تامپون را در یکی از واژن ها قرار داده باشد و خونریزی واژینال از واژن دیگر همچنان ادامه داشته باشد. سایر علائم رحم دوگانه عبارتند از:

• ناباروری
• سقط جنین
• زایمان زودرس
• اختلالات کلیوی.

روش های تشخیص دو رحمی بودن

سونوگرافی

در سونوگرافی ، با کمک امواج صوتی با فرکانس بالا تصاویری از محیط داخلی بدن گرفته می شود. سونوگرافیست، ژل خنک را در انتهای وسیله ای قرار می دهد که به آن ترانسفورماتور میگویند، سپس پروب را روی شکم می گذارد تا بتواند فرم و شکل رحم را مشاهده کند. در صورتی که لازم باشد تا تصویر واضح و مشخص از درون رحم دیده شود، پزشک توصیه می کند تا آزمایش فراصوت درون رحمی انجام دهید. در این آزمایش، دستگاه ترانسفورماتور را وارد واژن می کنند.

سونوهیستوتروگرام

یکی دیگر از آزمایش های فراصوت، سونوهیستوتروگرام نام دارد؛ اما تفاوت این آزمایش با آزمایش قبلی در این است که اول، لوله باریکی داخل واژن می گذارند که از این طریق مواد مایع به درون رحم فرستاده می شود. پزشک بعد از این آزمایش می تواند وجود هرگونه ناهنجاری را در اندازه و شکل رحم تشخیص دهد.

اسکن ام آر آی

در ام آر آی از میدان های مغناطیسی و امواج رادیویی برای تولید تصاویر مقطعی از بدن استفاده می شود. برای انجام این آزمایش، فرد در داخل نوعی ماشین، شبیه یک تونل، دراز می کشد و تصویربرداری انجام میگردد.

هیستروسالپینگوگرافی (عکس رنگی از رحم)

در این آزمایش یک رنگ را از طریق دهانه رحم، وارد رحم می کنند. مادامی که این رنگ از مسیرها رد می‌شود، پزشک با کمک امواج ایکس قادر خواهد بود تا اندازه و حالت رحم را بررسی کند.

عوارض دو رحمی بودن

بیشتر زنان مبتلا به دو رحمی، روابط زناشویی، بارداری و زایمان های طبیعی دارند؛ اما گاهی اوقات، عارضه دو رحمی و سایر مشکلات رحمی منجر به نازایی و سقط جنین در زنان می شود، همچنین باعث تولد نوزاد نارس (زایمان زودرس) و قرارگیری غیرعادی کودک در رحم مادر می شود.