فیبرواسکن کبد چگونه انجام میشود؟

دکتر جواد فرخی [ متخصص رادیولوژی و سونوگرافی ]آدرس وب سایت : www.doctorfarokhi.ir
آدرس مطب : اصفهان ، خیابان آمادگاه ، نبش بن بست میلاد ، ساختمان پارسه تلفن مطب : 31313731 - 031

کبد یکی از مهمترین عضوهای بدن است که به عنوان دومین عضو بزرگ بدن شناخته شده است. کبد با عبور مواد غذایی از خود فاکتورهای مضر مواد غذایی را می گیرد و بدون اینکه ضرری ایجاد کند آنها را به سیستم های دیگر بدن وارد خواهد کرد. در واقع کبد وظیفه ی جذب مواد مغذی و در عین حال دفع سموم و چربی ها و مواد خطرناک از بدن را دارد. کبد در قسمت راست شکم و در زیر قفسه سینه نزدیک به دیافراگرام جای دارد. امروزه روش غیر تهاجمی فیبرواسکن برای تخمین درجه آسیب کبدی، پایش پیشرفت و یا بهبودی، پیش آگهی و راهنمایی در انتخاب درمان بخصوص در هپاتیت های مزمن به کار میرود. این دستگاه با استفاده از امواج اولتراسوند، مقدار شدت فیبروز و سیروز را مشخص می کند. پزشک می تواند در بسیاری از موارد فیبرواسکن را جایگزین بیوپسی کند. در انجام این تست CAP که یک فاکتور برای تشخیص میزان چربی سلول های کبدی است اندازه گیری می شود. این تست می تواند به صورت دقیق و منحصر به فرد کبد را ارزیابی کند.

کاربرد فیبرواسکن کبد

فیبرو اسکن کبد در موارد زیر تجویز می شود:

• هپاتیت B
• هپاتیت C
• بیماری کبد چرب الکلی
• هپاتیت اتوایمیون
• بیماری های ژنتیکی مانند هموکروماتوز یا بیماری ویلسون
• سیروز کبدی

مزایای فیبرو اسکن کبد

• غیر تهاجمی بودن فیبرو اسکن در روند تشخیص
• انجام فیبرو اسکن بدون نیاز به بی حسی
• برای انجام فیبرواسکن نیاز نیست که انواع آمادگی ها و مراقبت های پیش از انجام را داشته باشید. صرفاً رعایت چند نکته از جمله تغذیه و پوشیدن لباس های مناسب می تواند شما را جهت انجام فیبرو اسکن آماده کند.
• روشی سرپایی و بدون نیاز به بستری شدن
• با این روش بخش های گسترده و مهمی از کبد را می توان مورد بررسی قرار داد.
• در کوتاهترین زمان این روند تشخیصی انجام می شود و زمان زیادی از شما نخواهد گرفت.
• امکان تکرار تست در صورت نیاز
• هزینه ای که برای انجام این روش تشخیصی دریافت می شود مقرون به صرفه است. در نتیجه طیف گسترده ای از افراد می توانند هزینه های آن را پرداخت کنند و از نتایج این روش بهره مند شوند.

آمادگی قبل از فیبرو اسکن

• به بیمار گفته می شود که از انواع لباس های گشاد و راحت استفاده کنند تا روند فیبرو اسکن بهتر انجام شود.
• به مدت سه ساعت پیش از انجام فیبرواسکن از فرد خواسته می شود که هیچگونه ماده غذایی را مصرف نکند و از خوردن و آشامیدن پرهیز کند.
• بهتر است که پیش از انجام تست تمامی اطلاعات خود را در زمینه بیماری و دارو های مصرفی خود در اختیار پزشک تان قرار دهید.

نحوه عملکرد فیبرواسکن کبد

در روش انجام تست فیبرواسکن بیمار به پشت می خوابد، متخصص، پروب اولتراسوند را روی پوست بالای کبد، معمولاً در سمت راست خط mid-axillary قرار می دهد. هر بار که پروب موج ارتعاشی تولید می کند، بیمار ضربه ملایمی را حس می کند. تست فیبرواسکن حدود ده دقیقه طول می کشد و کمترین ناراحتی را برای بیمار ایجاد نمی کند.

موارد منع انجام فیبرو اسکن کبد

گروه هایی هستند که باید از انجام فیبرواسکن کبد خودداری کنند یا در صورت نیاز به انجام با پزشک مشورت داشته باشند. این گروه ها عبارتند از:

• افرادی که به دلیل بیماری یا شرایط خاص در شکم آنها تجمع مایعات وجود دارد.
• افرادی که به هپاتیت شدید مبتلا هستند.
• افرادی که اختلال قلب سمت راست دارند.
• افرادی که اضافه وزن بسیار زیادی دارند.
• افرادی که فضاهای بین دنده ای آنها کوچک تر از حد نرمال است.
• افرادی که نمی توانند به پشت دراز بکشند.
• این متد همچنین برای خانم های باردار یا افرادی که قصد بارداری دارند، توصیه نمی شود.

نتایج فیبرواسکن کبد

نتایج تست با واحد کیلو پاسکال اندازه گیری می شود و از ۲ تا ۷۵ متغیر است. محدوده نرمال بین ۲ تا ۷ و به طور متوسط ۳/۵ کیلو پاسکال است.

اسکار و آسیب کبد ۴ مرحله دارد:

1. F1: فیبروز خفیف
2. F2: فیبروز متوسط
3. F3: فیبروز شدید
4. F4: سیروز یا فیبروز پیشرفته.

به همین ترتیب، میزان تجمع چربی نیز با نمرات S0 تا S3 (بدون استئاتوز تا استئاتوز شدید) مشخص می شود.

هزینه فیبرواسکن کبد

هزینه فیبرواسکن به دستمزد پزشک، دستگاه و تجهیزات مورد استفاده، محل انجام اسکن و … بستگی دارد. در نهایت برآورد هزینه فیبرواسکن بر عهده پزشک بوده و در جلسات درمانی اعلام می شود.

عوارض فیبرواسکن کبد

در صورت رعایت نکات ایمنی به درستی، این روش خطری برای بیماران عادی ندارد.