حاملگی خارج از رحم چیست و از کجا بفهمیم بارداری خارج از رحم است؟

دکتر محمد اعظمی [ متخصص رادیولوژِی ]آدرس وب سایت : www.radiologymarkazi.ir
آدرس مطب : اصفهان ، خیابان شمس ابادی، روبروی عیسی بن مریم، ساختمان صبا تلفن مطب : 32202762 - 031

سونوگرافی بارداری خارج از رحم برای تشخیص حاملگی خارج رحمی یکی از مهم‌ترین ابزارها برای شناسایی این وضعیت خطرناک است. حاملگی خارج از رحم زمانی اتفاق می‌افتد که جنین در خارج از رحم، معمولاً در لوله‌های فالوپ، جایگزین شود. این وضعیت می‌تواند تهدیدی جدی برای سلامت مادر باشد و نیاز به تشخیص سریع و درمان فوری دارد. در این مقاله به بررسی علائم، دلایل و روش‌های تشخیص حاملگی خارج از رحم پرداخته می‌شود و توضیح خواهیم داد که چگونه با استفاده از سونوگرافی و دیگر آزمایشات می‌توان این مشکل را شناسایی کرد.

بارداری خارج از رحم چیست؟

بارداری خارج از رحم (حاملگی خارج رحم) زمانی است که جنین در خارج از رحم، معمولاً در لوله فالوپ، کاشته می‌شود. این وضعیت یک شرایط پزشکی خطرناک است که نیاز به درمان فوری دارد.

متن انگلیسی:

An ectopic pregnancy is a condition where the fertilized egg implants outside your uterus (usually in your fallopian tube). The egg can’t develop outside your uterus and you’ll need surgery or medication to remove the ectopic tissue.

ترجمه فارسی :

بارداری خارج از رحم حالتی است که تخمک بارور در جای دیگری غیر از رحم (معمولاً در لوله‌های فالوپ) جایگزین می‌شود. این تخمک خارج از رحم نمی‌تواند رشد کند و برای حذف بافت غیرطبیعی نیاز به جراحی یا دارو خواهید داشت.

به نقل از سایت: Cleveland Clinic

چه زمانی بارداری خارج از رحم اتفاق می‌افتد؟

بارداری خارج از رحم معمولاً زمانی رخ می‌دهد که تخمک بارور شده به‌جای اینکه در رحم کاشته شود، در لوله فالوپ یا سایر قسمت‌های بدن جایگزین می‌شود.

علت بارداری خارج از رحم

علت اصلی جنین خارج از رحم به‌ طور معمول به اختلال در حرکت طبیعی تخمک به سمت رحم برمی‌ گردد. مشکلات در لوله‌ های فالوپ، التهاب یا عفونت‌ های پیشین می‌ توانند مانع از انتقال صحیح تخمک به رحم شده و باعث بارداری خارج از رحم شوند.

علائم حاملگی خارج از رحم

علائم بارداری خارج از رحمی شامل:

• حساسیت و درد در ناحیه‌ شکم و لگن: دردهای ناگهانی و پیوسته در شکم و لگن از علائم رایج بارداری خارج از رحم است. این دردها ابتدا خفیف هستند، اما به تدریج شدت می‌یابند و ممکن است با فعالیت، سرفه یا حرکات روده تشدید شوند. درد در یک ناحیه مشخص می‌شود، اما می‌تواند در سایر قسمت‌های شکم و لگن نیز احساس شود.
• لکه‌ بینی یا خونریزی واژینال: خونریزی غیرطبیعی، مشابه خونریزی‌های اولیه قاعدگی، یکی از علائم مهم بارداری خارج از رحم است. خون ممکن است به رنگ قرمز روشن یا قهوه‌ای (مثل خون خشک‌شده) باشد و می‌تواند پیوسته یا متناوب، خفیف یا شدید باشد.
• درد در ناحیه‌ی کتف و گردن: این درد معمولاً به‌ویژه زمانی که خانم باردار در حال استراحت است، مشاهده می‌شود. درد در ناحیه کتف می‌تواند به دلیل خونریزی داخلی ناشی از حاملگی خارج از رحم ایجاد شود و در نتیجه تحریک عصبی در این ناحیه احساس می‌شود.
• پارگی لوله‌ فالوپ: در صورت پارگی لوله فالوپ، علائمی مانند شوک، ضعف، تپش قلب، پوست رنگ پریده و سرگیجه یا غش ممکن است بروز کند. این وضعیت نیاز به درمان فوری دارد.
• حالت تهوع و استفراغ همراه با درد: این علائم معمولاً همراه با درد شکمی شدید به‌ ویژه در حاملگی خارج از رحم مشاهده می‌شود.
• درد در یک سمت بدن: درد در یک سمت شکم یا لگن می‌تواند از علائم رایج بارداری خارج از رحم باشد و در نواحی دیگر شکم احساس نشود.
• انقباض و گرفتگی عضلات شکم: این علائم می‌تواند به‌صورت انقباضات و گرفتگی‌های عضلات شکم به‌ویژه در نواحی دردناک مشاهده شود.

علائم بارداری خارج از رحم از چه زمانی مشخص می‌شود؟

علائم بارداری خارج از رحم ممکن است از هفته‌های اول بارداری به‌ خصوص زمانی که لوله فالوپ آسیب می‌بیند یا شکسته می‌شود، مشخص شوند.

خونریزی بارداری خارج از رحم چند روز است؟

خونریزی واژینال در بارداری خارج‌ رحمی معمولاً خفیف یا مشابه خونریزی غیرطبیعی رحم است و ممکن است چند روز تا یک هفته ادامه داشته باشد؛ با این حال، در صورت پارگی لوله، خطر خونریزی داخلی شدید وجود دارد.

بارداری خارج از رحم چگونه مشخص میشود؟

راه تشخیص بارداری خارج از رحم معمولاً با بررسی علائم بالینی، انجام آزمایش خون برای اندازه‌ گیری عدد بتا در حاملگی خارج رحمی (هورمون بتا اچ‌ سی‌ جی) و استفاده از سونو بارداری خارج رحم صورت می‌ گیرد. اگر عدد بتا غیرطبیعی باشد و در سونوگرافی جنین داخل رحم دیده نشود، احتمال بارداری خارج از رحم زیاد است.

سونوگرافی بارداری خارج از رحم

جزئیات دقیق چگونگی انجام سونوگرافی در موارد اندکی با هم تفاوت دارد؛ اما معمولاً سونوگرافی طبق مراحل یکسانی انجام می‌شود. دو نوع سونوگرافی برای تشخیص بارداری خارج از رحم انجام می‌شود:

• سونوگرافی شکمی (Abdomen)
• سونوگرافی واژینال (Transvaginal ultrasound)

سقط جنین در حاملگی خارج از رحم

حاملگی خارج از رحم می‌ تواند باعث باز شدن لوله فالوپ شما شود. اگر درمانی در این خصوص صورت نپذیرد و یا شما علائمی را احساس نکنید، پارگی لوله می‌تواند منجر به خونریزی رحم شده و ممکن است باعث سقط جنین گردد.

علائم سقط جنین خارج از رحم

علائم سقط جنین خارج از رحم شامل:

• خونریزی شدید
• درد شکمی شدید
• احساس ضعف

این وضعیت نیاز به مداخله فوری پزشکی دارد.

تفاوت علائم بارداری طبیعی و خارج رحمی

جراحی حاملگی خارج از رحم

در برخی موارد، برای درمان حاملگی خارج از رحم، جراحی برای برداشتن جنین و بازسازی نواحی آسیب‌ دیده لازم است. این عمل به‌ طور معمول با استفاده از روش لاپاراسکوپی انجام می‌ شود.

عوارض بعد از عمل حاملگی خارج از رحم

عمل جراحی حاملگی خارج از رحم می‌تواند با برخی عوارض همراه باشد:

• آسیب به اعضای مجاور: مانند روده‌ها و کبد که ممکن است در صورت جراحی باز رخ دهد.
• خونریزی و آسیب به عروق بزرگ شکم: ممکن است نیاز به جراحی مجدد داشته باشد.
• افت فشار خون و مشکلات بیهوشی: که ممکن است در پی عمل بیهوشی عمومی ایجاد شود.
• درد گردن و شانه: ناشی از فشار گاز داخل شکم به عصب دیافراگم. این درد معمولاً به‌طور خود به‌ خود کاهش می‌یابد و در صورت نیاز مسکن‌های معمولی استفاده می‌شود.

پرسش و پاسخ در مورد حاملگی خارج از رحم

1.Ring of fire در سونوگرافی چیست؟

"Ring of fire" در سونوگرافی به نشانه‌ای از التهاب و جریان خون زیاد در اطراف لوله فالوپ گفته می‌شود که معمولاً در حاملگی خارج از رحم دیده می‌شود.

2. درد حاملگی خارج از رحم از کی شروع می‌شود؟

درد حاملگی خارج از رحم معمولاً از هفته‌ های ۶ تا ۸ بارداری شروع می‌ شود و در یک سمت شکم احساس می‌شود.

3. آیا در حاملگی خارج از رحم تست بارداری مثبت می‌شود؟

بله، تست بارداری در حاملگی خارج از رحم مثبت است، زیرا هورمون‌های بارداری تولید می‌شوند.

4. آیا آزمایش خون بارداری خارج از رحم را نشان می‌دهد؟

بله، آزمایش خون می‌تواند نشان دهد که هورمون بتا اچ‌ سی‌ جی در سطح بالاتری از حد معمول است، اما نمی‌تواند مکان دقیق جنین را تعیین کند.

5. آیا در بارداری خارج از رحم قلب جنین تشکیل می‌شود؟

معمولاً در حاملگی خارج از رحم، جنین قادر به رشد به‌ طور کامل یا تشکیل قلب نخواهد بود.

6. آیا در بارداری خارج از رحم شکم بزرگ می‌شود؟

خیر، شکم در حاملگی خارج از رحم به اندازه بارداری طبیعی بزرگ نمی‌شود زیرا جنین در رحم یا نواحی دیگر رشد نمی‌کند.

7. آیا حاملگی خارج از رحم با سونوگرافی مشخص می‌شود؟

بله، سونوگرافی می‌تواند مکان جنین را نشان دهد و حاملگی خارج از رحم را تایید کند.

8. از کجا بفهمیم بارداری خارج از رحم است؟

علائم شامل درد شدید شکمی، خونریزی غیرطبیعی و مثبت بودن تست بارداری است. سونوگرافی و آزمایش خون می‌توانند به تشخیص کمک کنند.

9. بارداری خارج از رحم تا چند هفته دوام دارد؟

بارداری خارج از رحم معمولاً تا هفته‌ های ۶ تا ۱۰ بارداری دوام می‌آورد.

10. بارداری خارج از رحم در چند هفته مشخص می‌شود؟

حاملگی خارج از رحم معمولاً از هفته‌های ۶ تا ۸ بارداری با استفاده از آزمایشات و سونوگرافی مشخص می‌شود.

11-تفاوت اصلی بین بارداری خارج از رحم و بارداری پوچ در چیست؟

در بارداری خارج‌ رحمی، تخمک بارور شده در جایی خارج از رحم (معمولاً لوله فالوپ) لانه‌ گزینی می‌ کند که خطرناک و نیازمند مداخله فوری است. در بارداری پوچ ، تخمک بارور شده وارد رحم می‌ شود اما جنینی در آن تشکیل نمی‌ شود؛ یعنی ساک بارداری خالی می‌ ماند و رشد متوقف می‌ شود.

نتیجه‌ گیری؛ بارداری خارج از رحم چه زمانی مشخص میشود؟

پزشک برای آزمایش بارداری آزمایش خون گنادوتروپین جفتی انسانی (HCG) را انجام می دهد. سطح این هورمون در دوران بارداری افزایش می یابد. این آزمایش خون ممکن است هر چند روز تکرار شود تا زمانی که آزمایش سونوگرافی بارداری خارج رحمی را تأیید یا رد کند. علائم بارداری خارج رحمی معمولاً در هفته های 6 و 7 حاملگی مشخص می شود.