رژیم های غذایی غیراستاندارد و عوارض های آنها

پروانه کاظمی [ کارشناس ارشد تغذیه ]آدرس وب سایت : www.dietkazemi.ir
آدرس مطب : تهران بلوار همیلا خیابان پارک میدان پارک ساختمان پزشکان پاسارگاد طبقه سوم واحد 5 تلفن مطب : 44495410 - 021

مشاهده مي شود که افراد مختلفي بدون مراجعه به متخصص تغذيه وبا رژيم هاي خود سر باعث کاهش وزن هاي بسيار شديد در خود مي شوند که البته از نظر خود شخص ممکن است بسيار رضايت بخش باشد، ولي از نظر سلامت اين نوع کاهش وزن ها مي تواند حتي باعث ناتواني هاي دائمي در شخص باشد .رژيم هايي که خود فرد براي خويش طراحي مي نمايندگاها بسيار خطر ناک است .از انواع رژيم هايي مي توان به محدوديت بسيار بالاي انرژي روزانه (گرسنگي هاي طولاني ) يا استفاده از داروهاي مسهل يا مختل کننده هضم وجذب مواد غذايي اشاره کرد.

ورود به مرحله اسيدوز ( کتواسيدوز ) :
کتواسيدوز وضعيتي است که در گرسنگي هاي طولاني مدت اتفاق مي افتد وهمه ما با آن آشنا هستيم . بعد از گرسنگي هاي طولاني مدت مثلا در روزهايي که صبحانه نمي خوريم يا بسيار طولاني مدت گرسنه هستيم ، بدن با شکستن چربي ها در بدن توليد کتون بادي ها را انجام مي دهد وبا تجمع کتون بادي ها در خون ، بوي(ناشتا ) از دهان کاملا قابل استنشاق مي باشد .کتون بادي ها تجمع يافته در بدن مي توانند باعث توليد کلسترول وچربي هاي نامطلوب شده وباعث بالا رفتن کلسترول تام ، LDL ونسبت LDL به HDL شده وباعث بالا رفتن خطر بيماري هاي قلب وعروق وديابت نوع 2 خواهد شد

بالا رفتن توليد سنگ صفراوي :
همانطور که در مورد بالا ذکر شد ، توليد بالاي کلسترول در نتيجه بالا رفتن غلظت کتون بادي ها در بدن باعث افزايش توليد سنگ هاي صفراوي در کيسه صفرا مي شود .مي دانيم که نمک هاي صفراوي کبد ازکلسترول ومشتقات آن توليد مي شود ، بنابراين طبيعي است که با بالا رفتن توليد درون ساز کلسترول ، ميزان توليد نمک هاي صفراوي در کبد افزايش يافته ودر کيسه صفرا تجمع پيدا مي کند . نوشيدن کم مايعات نيز که دراين نوع رژيم هاي محدود غذايي شايع مي باشد نيز به تشکيل سنگ هاي صفراوي کمک مي کند . در بسياري از موارد تشکيل سنگ هاي صفرواي حتي مي تواند باعث از دست دادن کيسه صفرا در افراد از طريق جراحي شود .

ريزش مو :
در بسياري از موارد ،بالا رفتن غلظت کتون بادي ها در خون باعث حساس شدن فوليکول هاي مو در بدن شده وباعث ريزش مو در افراد مي شود .البته بسياري از افرادي که با استفاده از گرسنگي هاي شديد طولاني مدت وزن کم مي کنند ، يا شکايت از ريزش مو به مشاور تغذيه مراجعه مي نمايند ودر اين افراد حتي تجويز مکمل روي (Zn) نيز تاثير زيادي در جلوگيري از ريزش مو نخواهد داشت .

چين وچروک هاي صورت :
افرادي که رژيم هاي بسيار محدود از نظر انرژي را به مدت طولاني تجربه مي کنند ، چين وچروک هاي صورت بخصوص در اطراف چشم ولب ها افزايش مي يابد . البته نوشيدن مايعات فراوان تا حد کمي مي تواند وضعيت فوق الذکر را بهبود بخشد ، ولي جلوگيري نخواهد کرد .بخصوص در افرادي که در سنين ميانسالي مي باشند ، اضافه شدن چين وچروک در صورت ممکن است تا آخر عمر باقي بماند .

احساس ضعف در طول روز :
محدوديت شديد انرژي روزانه بعد از 1-2 هفته باعث بروز ضعف ظهر گاهي ياعصرگاهي مي شود که اجتناب ناپذير به نظر مي آيد .اين ضعف ها ممکن است قبل از وعده ناهار يا قبل از وعده شان بروز نمايد .اين ضعف ها عمدتا به دليل کمبود انرژي وحتي ريزمغذي هاي مانند ويتامين هاي محلول در آب که متابولسيم انرژي را واسطه گري مي نمايند ،مي باشد

چاره کار :
براي جلوگيري ازمشکلات ايجاد شده درنتيجه محدوديت شديد انرژي طولاني مدت توصيه مي شود موارد زير رعايت شود :
اجتناب از رژيم هاي خود سر يا رژيم هايي که توسط افراد غير متخصص تجويز مي شود. اين رژيم ها عمدتا بسيار محدود بوده وانرژي بسيار محدود بوده وانرژي بسيار پائيني راوارد بدن مي نمايند .پيروي از يک رژيم غذايي مناسب که 300 تا 500 کيلو کالري انرژي از انرژي توصيه شده براي شخص کمتر دارد . اين محدوديت متوسط انرژي باعث کاهش وزني معادل 2-3 کيلو گرم درماه خواهد شد که در اين صورت فرد هيچگونه مشکلي از مشکلات پنج گانه ذکر شده را تجربه نخواهد کرد .
اطمينان از مصرف تمام گروه هاي غذايي در وعده هاي غذايي واطمينان از افزايش فعاليت بدني مخصوصا پياده روي نسبتا تند که باعث افزايش تجزيه چربي در بدن مي شود .ورزش هاي ديگر نيز در صورتي که هوازي باشند توصيه مي شود .اجتناب از مصرف مواد غذايي پرکالري مانند شکلات ، شيريني هاي خامه اي وغذا هاي با چربي بالا که اين مواد غذايي دانسته انرژي بسيار بالايي داشته وباعث افزايش شديد انرژي دريافتي مي شوند .بنابراين توصيه مي شود تمام علاقمندان به رژيم هايي غذايي کم کالري ، اين نوع رژيم ها را از متخصص يا کارشناس تغذيه در خواست نمايند تا از مشکلات ناشي از کاهش وزن هاي سريع جلوگيري شود .